Anadolu’nun merkezindeki konumuyla Konya, üzerinde hüküm süren devletler için vazgeçilmez bir şehir ve ilim-kültür merkezi olmuştur. Böyle bir ilim menbaının ilk medresesi olan İplikçi Camii’nin mahiyeti, Konya ve daha geniş çerçevede Osmanlı için ehemmiyeti neydi?…
İslâm Tarihi’nde eğitim ve öğretimin verildiği bir müessese olan medreselerin en önemli kuruluş amaçlarından birisi de devlete eleman yetiştirmektir. Büyük Selçuklu Devleti, 1040 Dandanakan Muharebesi sonucunda resmen kurulmuş ve Tuğrul Bey, hemen Nişabur’da medrese inşa ettirmiş olduğu halde, 1075 tarihinde İznik’te kurulup daha sonra başkenti Konya olan Türkiye Selçuklu Devleti’ne ait ilk medresenin, kuruluştan takriben 127 sene sonra 1202’de inşa edilmiş olması ilginçtir ve üzerinde düşünülmesi gereken bir mevzudur. Peki Türkiye Selçuklu Devleti, Anadolu’da bir medrese inşasını neden bu kadar geciktirdi? Bunun sebepleri arasında Türkiye Selçuklu Devleti’nin tam olarak kuruluş aşamasını tamamlamamış olması, Büyük Selçuklu Devleti gibi hazır bir İslâmî bakiye üzerine kurulmaması, muhatap olduğu coğrafyada daha ziyade gayrimüslim kesimin yaşaması, devletin kuruluş aşamasında ilmiye sınıfına mensup memurlara ihtiyaç duymaması yahut ihtiyaç varsa da bunu Büyük Selçuklular idaresindeki Sünnî İran üzerinden karşılamış olması gibi hususları sayabiliriz.
Yazının devamını Yedikıta Dergisi 93. sayısından (Mayıs 2016) okuyabilirsiniz.
