Gökdelenlerin yükseldiği bir şehir dendiğinde, çoğumuzun aklına ilk gelen isim New York’tur. New York’un ismi ise İngiltere’den, daha öncesinde Hollanda’dan hatta onun evvelinde Fransa’dan geliyordu. Gelin bir isim üzerinden şehrin ve ülkenin tarihine bakmaya çalışalım…
Amerika Birleşik Devletleri, isminden de anlaşılacağı üzere birden çok devletin veya koloninin birleşmesiyle kurulmuş bir ülke. ABD tarihinde, birleşme öncesi dönemin çekişmelerle dolu olduğunu görürüz. Coğrafî Keşifler sonrasında Avrupalıların Amerika’ya akın etmesi, yerli halk Kızılderilileri yerlerinden etti. Sonra Avrupalılar kendi aralarında çıkar çatışmalarına girişmiş, bunun galibi ise İngiltere olmuştu. Bu sefer de İngiltere’nin kurduğu 13 koloni, bağımsızlık mücadelesi vermiş ve birleşik devletlerin temelini atmıştı. Kısa Amerika tarihine değindikten sonra devletin ilk başkenti ve şu an en kalabalık şehri nasıl kurulmuştu, ona bir bakalım…
Yeni Dünya’nın Yeni Şehri
16. yüzyılda Avrupalı kraliyet aileleri, Hindistan’a giden bir yol bulmak için yarışıyordu. Avrupalılar, yarışın bir neticesi olarak bugün New York’un da bulunduğu alanı, 16. yüzyılın başlarında keşfetmeye başladılar. Buraya ilk ziyaret, 1524’te Fransız Kraliyeti donanmasında bulunan İtalyan denizci Giovanni Verrazzano tarafından yapılmıştı. Verrazzano, daha sonradan Fransa kralı olacak Angoulême Kontu I. Francis’e ithafen şehre “Nouvelle Angoulême” (“Yeni Angoulême”, Angoulême Fransa’da bir şehir ismi) adını verdi.
1609’da ise Hollanda gemisi Half Moon, şimdiki New York Limanı’na doğru yelken açtı. Sonraki süreçte İngiliz Henry Hudson ve mürettebatı, şimdi kendi adını taşıyan Hudson Nehri’ni (New York ile New Jersey eyaleti arasında sınır teşkil eden nehir) keşfetti. Kuzeye doğru seyahat ederek Amerikan yerlileriyle temas kurdular ve akabinde Hollanda kolonileştirilmesine yol açacak gözlemleri yaptılar. Ancak bölgede Avrupalılarca 1624 yılına kadar ciddî bir yerleşim olmadı.
1624 yılına gelindiğinde Yeni Hollanda kolonisi, Hollanda Batı Hindistan Şirketi tarafından kurulmuş ve bugünkü New York şehrinin tamamını kapsayacak şekilde büyümüştür. Ve bu bölgeye Hollandalılar tarafından Nieuw Amsterdam (Yeni Amsterdam) ismi verilmişti. Hollandalıların New Amsterdam üzerindeki hak iddialarını meşrulaştırmak için Hollandalı Vali Peter Minuit, 1626 yılında Manhattan’ı yerel kabileden cüzi bir miktara resmen satın aldı. Bölgede Hollandalı yerleşimi ve hâkimiyeti 40 yıl kadar sürdü.
Yazının tamamını Yedikıta Dergisi 184. sayısından (Aralık 2023) okuyabilirsiniz.
