Kültür Tarihi, Teknoloji Tarihi

Dünyanın İlk Kıble Pusulalarından Kıblenümâ

Siyasî ve askerî tarihin gölgesinde kalan teknoloji tarihi, esasında pek çok tarihî vaka ile iç içedir. Teknoloji tarihinin bir parçası olan matematiksel coğrafya sahasında ise özellikle Müslüman bilim adamları öncülük ederek, Avrupa’da sonradan takip ve taklit edilen pek çok kitaplar yazıp aletler icat etmişlerdir. Onlardan biri de kıbleyi gösteren bir “kıblenümâ” idi…

Dünyaca meşhur İslâm sanatı müzayedelerinde genellikle bilinen türden eserler satışa çıksa da, zaman zaman daha önce hiç görülmemiş, başka türü veya örneği bilinmeyen eserler de gün yüzüne çıkabiliyor. 1989 yılında Sotheby’s müzayede salonunda satışa çıkarılan bir kıblenümâ, yani kıbleyi tespit etmeye yarayan bir alet, bu tarz sürprizlerin en güzel numunesidir. Sonradan iki kopyası daha bulunan bu aletler, üzerinde kullanılan son derece karmaşık matematiksel izdüşüm tekniğinden dolayı ciddi tartışmalara sebep olmuştur.

Yazının devamını Yedikıta Dergisi 87. sayısından (Kasım 2015) okuyabilirsiniz.

Önceki MakaleSonraki Makale

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir