“Casusluk ve istihbarat” icabı bütün Ortadoğu’yla beraber Türkiye’nin de birçok yerini gezen Gertrude Bell, bu seyahatlerinde binlerce fotoğraf da çekerek işinin (!) hakkını vermişti. Şimdi bir kısmı eski Osmanlı toprağı olan yerlere ve tarihî şehir Hasankeyf’e dair en eski fotoğraflar onun objektifinden yansımakta…
Osmanlı maliyecilerinin asırlarca kullandığı “siyâkat” yazısı devlet sırlarının korunması, işleri hızlandırması ve kâğıttan tasarruf gibi sebeplerle tercih ediliyordu. Fakat devletin son asrında bu yazıyı bilenlerin sayısı çok azalmış, eski kayıtları okuyabilecek adam aranır olmuştu …
“Avrupa’nın İslâm’dan temizlediği(!) her yer, dünya için büyük problemlere gebedir.” Demişti Pickthall. Hem de henüz dünya karışmamıştı. İngiltere’de doğmuş, genç yaşlarda yaptığı Doğu seyahati sırasında Doğu insanına ve İslâm’a hayran olmuştu. Batı’nın ucu bucağı görünmeyen yağmalarına sessiz kalamamış, İslâm’ı seçmişti…
Osmanlılardan günümüze intikal eden arşiv malzemesini milyonlarca evrak, defter serileri, fotoğraflar, minyatürler ve daha pek çok orijinal materyal oluşturuyor. Peki ya günümüze gelemeyenler? Onların sayısı muhakkak eldekilerden fazla.
Doğu ve Güneydoğu Anadolu’nun çarşılarının akustik ve görsel mücevherlerinin tadına varmak, çözülemez bir bilmeceyi zorlamak, sonsuz bir labirenti arşınlamak gibidir.
Üzerindeki tartışmalar hiç bitmeyen ve bitmeyecek olan Lozan Antlaşması hakkında basında çıkan haberler, 1939 Temmuzundan itibaren birden artar. Zira ülke, Lozan’ın sene-i devriyelerini daha üst seviyelerde kutlar olmuştur.
18. asrın büyük devlet adamı, cevvâl zekâlı, iyi görüşlü, fazilet sahibi muvaffak bir vezir olan Koca Râgıb Paşa yalnızca başarılı bir devlet adamı değil, aynı zamanda çeşitli konulardaki eserleri, nükteleri, sohbetleri ve şairliğiyle de Osmanlı kültür hayatına büyük katkıda bulunmuş, ilmen ve siyaseten kâmil bir insandır…
Alman bir seyyah ve yazar olan Helene Böhlau’nın yolu 1887’de İstanbul’a düşer. Bu ecnebi seyyah İstanbul’da gördüğü, İslâm ahlâkıyla ahlâklanmış Osmanlı toplumu hakkında dikkat çekici hatıralar nakleder.
Çinli Müslüman Amiral Zheng He’nin, bir Müslümanın hangi zorluklarla karşılaşırsa karşılaşsın İslâm şiarını devam ettirdiği müddetçe neler ortaya koyabileceğini isbatlar nitelikte bir hayat hikâyesi vardır.
Bursa Ulu Camii’ndeki hüsn-i hat eserlerinin çokluğunu ve güzelliğini duymayanımız yoktur. Doğrudan duvarlara yahut levhalara yazılmış 150’ye yakın hüsn-i hat eserinin her biri diğerinden güzel ama biz hususiyle birini anlatacağız sizlere…
