Dünyanın en tuhaf, bir o kadar da karmaşık kasabalarından birisidir Baarle. Belçika ile Hollanda’nın toprağı olan Baarle Kasabası, hem iki ülkeyi birbirinden ayırıyor hem de iki ülkenin sınırları içerisinde yer alıyor. Coğrafî olarak Hollanda toprakları içerisinde yer alan Baarle kasabasında, aynı zamanda Belçika’ya ait topraklar da var. Bu karmaşık durumu, izah edelim…
Nice devletler hududunu korumak adına sayısız savaşlar, mücadeleler verdi. Bazıları silahla bazılarıysa diplomasiyle neticeye vardı. Mücadelesine son noktayı koyamamış olanlar da cabası. Bununla beraber tarafların sınırlara mutabık kalmasına rağmen kafalarda soru işareti bırakan bölgeler var. Her şeye rağmen sınırlar, tarihin her döneminde devletler için önemli bir unsur olarak yerini korudu.
Yazımıza konu olan Baarle-Hertog (Belçika) ve Baarle-Nassau (Hollanda) belediyeleri, sınırlarının iç içe geçmesiyle bir mozaiği andırır. Anklav ve eksklav topraklardan oluşan bu mozaik, günümüzde coğrafî farklılığı ve tarihsel derinliğiyle turistler için vazgeçilmez bir ziyaret noktası hâline gelmiştir.
Anklav ve eksklav terimleri de sınırların önemini ve karmaşıklığını gösteren siyasî ve coğrafî kavramlardır. Anklavlar, başka bir ülkenin toprakları içinde kalmış âdeta bir ada gibi izole edilmiş bölgelerdir. Eksklavlar ise bağlı olduğu ülkenin topraklarıyla kara irtibatı kesilmiş ve başka bir ülkenin sınırları içinde kalan bölgelerdir.
Baarle-Nassau ve Baarle-Hertog, bize anklav ve eksklavların en nadir örneklerinden birini sunar. Baarlee kasabasında, anklavların içinde eksklavlar bulunur. Yani Hollanda sınırlarında kalan Belçika toprakları içinde, yine Hollanda’ya ait bölgeler vardır. Tabi böyle anlatınca, Hollanda ile Belçika topraklarının durumu, yumurta mı tavuktan çıkar yoksa tavuk mu yumurtadan çıkar bilmecesine döndü. Bu nedenle anklav ve eksklav kelimelerine yakından bakmakta fayda var.
Yazının tamamını Yedikıta Dergisi 189. sayısı (Mayıs 2024) okuyabilirsiniz.
