Rumeli’ye geçişin kahramanlarından Gazi Süleyman Paşa, Osmanlı tarihine “Rumeli Fatihi” olarak adını yazdırırken; Osmanlı neferlerinden Salcı Baba, Avrupa’ya ilk ayak basan kahramandır. Onların açtığı fetih kapısından geçen Osmanlılar; Rumeli’den Balkanlara, oradan Avrupa’nın içlerine kadar giderek tarihe yön verdiler…
Rumeli Fatihi Gazi Süleyman Paşa
550 yıl Osmanlı hâkimiyetinde kalan Rumeli’nin, fetih kapısını aralayan ve Osmanoğulları’ndan Rumeli’ye sefer düzenleyen ilk kişidir Gazi Süleyman Paşa. Muazzam askerî dehası ve harp teknikleriyle Doğu Roma’nın (Bizans) taht mücadelesi içinde olduğu bir devirde, alperenleriyle beraber Rumeli’ye akınlar yapmış ve bu beldelerin fethi için mühim gayretler sarf etmiştir. Osmanlı tarihçilerinden Ahmedî’nin ifadesiyle “O; savaş meydanlarının öncüsü, cömert, ölçülü, müstesna bir kumandan ve düşmanları mağlup eden yiğit bir kahramandı. Düşman karşısında asla geri adım atmaz, savaş düzeni alarak büyük cesaret gösterirdi. Savaş stratejilerinde çok yetenekliydi…”
Süleyman Paşa, Osmanlı Devleti’nin ikinci hükümdarı Orhan Gazi’nin büyük oğlu olup annesi, Yarhisar tekfurunun kızı Nilüfer (Holofira) Hatun’dur. Osmanlı tarihinde ilk Rumeli Fatihi sayılan bu kahraman, 1316 senesinde doğmuştur. İlk defa Gerede’ye hâkim olmuş ve 1331’de İznik’in, 1337-1338’de İzmit’in alınmasında önemli rol oynamıştır. Kendisine Taraklı Yenicesi, Göynük ve Mudurnu dâhil olmak üzere tımar olarak verilmiştir. Kaynaklarda “Süleyman Paşa İli” olarak adlandırılan bu tımarında, adaletiyle tanınan Süleyman Paşa’nın halk tarafından sevildiğine dair kayıtlar bulunmaktadır. Karesi Beyliği’nin alınmasında esas rolü oynayan Süleyman Paşa’nın, Edincik (Aydıncık), Biga ve Lapseki’yi bizzat zapt ettiği anlaşılmaktadır. Gelibolu hâkimi Andronikos Asan’ın oğullarından Manuel Asan, Ioannes Asan veya Michael Asan ile sıkı dostluk ilişkisi kurmuş ve bunlardan birinin (Melik Bey) Müslüman olmasını sağlamıştır.
Orhan Gazi’nin Rumeli’ye Geçme Arzusu
Orhan Gazi, Bizanslılara ait Uluabat, Mihaliç (Karacabey) ve Kirmastı (Mustafa Kemal Paşa) hisarlarını peş peşe fethetmiş (1341), Marmara’nın “güney kıyılarındaki” hudutlarını genişleterek Rumeli’ye geçiş için çok önemli limanlara sahip olmuştu. 1354’te, Bergama ve Edremit’i alarak Karesi Beyliği’ne son verdi. Büyük oğlu Süleyman Paşa’ya, Kapıdağ Yarımadası’nı vererek o bölgenin sorumlusu yaptı. Orhan Gazi, Batı Anadolu kıyılarını, yönetimi altına aldı. Rumeli’nin bazı bölgeleri, bu yörelerden çıplak gözle görülmekteydi. Sahilde dolaştığı zamanlarda karşı kıyılara bakıyor ve bir yolunu bulup Rumeli’ye nasıl geçebilirim diye düşünüyordu. Orhan Gazi, bir mecliste, oğulları Şehzade Süleyman ve Murad’a bu düşüncesini açıkladı ve Rumeli’nin alınması talebinde bulundu. Daha sonra da kurmayları Lala Şahin Paşa, Ece Bey, Gazi Fazıl, Evrenos Bey ve Hacı İlbeylere düşüncesini açıkladı. Gaziler, “İnşallah, düşüncen hakikat olur.” temennisinde bulundular. Şehzade Süleyman Paşa: “Allah’ın yardımı ve babamın desteği devam ederse, umudum budur ki, bu dilek gerçekleşir.” dedi. Babasının elini öpüp, Karesi iline (Balıkesir ve çevresine) döndü.
Yazının tamamını Yedikıta Dergisi 201. sayısından (Mayıs 2025) okuyabilirsiniz.
