Müderrislik, mühendislik, hekimlik, tarihçilik, hattatlık, şairlik… Bu hünerlerin yanında bir de Arapça, Farsça, Latince, İtalyanca ve Fransızca bilgisi… Bu cihetleriyle aslında tam bir “hezarfen” olan Şânîzâde Atâullah Efendi, 19. asırda modern tıbbın ülkemizde gelişmesinde tam manasıyla bir dönüm noktasıdır…
Dünya üzerinde İslâmiyet’in yayılmasında, ta Asr-ı Saadet’ten beri bu maksatla seyahat eden dervişlerin rolü büyüktür. Bu durum; Bosna’da ve Buhara’da da Kaşgar’da ve Keşmir’de de geçerlidir. Yine böyle bir derviş zât, hocasından aldığı icazet ve işaretle yirmi küsur yıl Anadolu dâhil pek çok beldeyi dolaşmış, özellikle Keşmir’de İslâm’ın yayılması ve Ehl-i Sünnet itikadının yerleşmesinde çok gayret etmişti…
Sırf renginden yahut ırkından dolayı insanların hor görüldüğü bir dünya burası. Hâlâ birileri sırf bu yüzden öldürülebiliyor. Daha eski tarihlere gidersek çok daha kötü sahnelere şahit olabiliriz ama o kadar uzaklaşmayalım bugünden. Çok değil, daha 20. yüzyılın başında siyahî bir ABD’linin pilot olma lüksü(!) yoktu. Hâlbuki aynı tarihlerde Osmanlı vatandaşı bir siyahî, sırf pilot olması için yurtdışına eğitime gönderilmişti…
