Osmanlı’yı tamamen Anadolu’dan atmak maksadını güden İngiliz siyaseti, gün gelip menfaati kalmayınca Devlet-i Aliyye’nin toprak bütünlüğünü istemez oldu. Bilâkis emellerine hizmet edecek kimi bulduysa Osmanlı aleyhine harekete geçirdi. Buna karşı Sultan Abdülhamid’in tedbiriyse İttihad-ı İslâm, yani İslâm Birliği siyaseti oldu. Ama bu birlik fikri, her yönüyle onlarınkinden farklıydı…
İngiltere’nin 19. asrın ikinci yarısından itibaren hızla değişen tavrı, Osmanlılar ile 20. Asrın arefesinde amansız birer düşman olmalarına sebebiyet verecekti. Hem de her sahada kendini şiddetle hissettiren bir düşmanlık…
Peki, İngiltere niçin politika değişikliğine gitmeyi tercih etmişti? İngiltere, o tarihlere kadar menfaati icabı Osmanlı Devleti’nin toprak bütünlüğünün korunmasından yanaydı. Ancak desteğine rağmen artık bunu sağlayamadığından ve menfaatlerine cevap veremediğinden mevcut durumun değişmesine karar vermiş, bu değişiklik sebebiyle hasmâne bir mücadele başlatmıştı. 1890’dan sonra etkisini artıran bu siyaset, Birinci Dünya Savaşı’yla emeline ulaşacaktı.
Yazının devamını Yedikıta Dergisi 116. sayısından (Nisan 2018) okuyabilirsiniz.
