Endülüslü seyyah İbn-i Cübeyr, Ortaçağ’ın zor şartlarına rağmen hac ibadetini yerine getirebilmek için çıktığı yolculukta sıra dışı bir güzergâh izledi. Hayatı boyunca üç defa hacca giden İbn-i Cübeyr’in 1183-1185 yılları arasında yaptığı ilk seferinden sonra kaleme aldığı seyahatname (Rıhle) Ortaçağ’da bir hac seyahatinin nasıl olduğunu anlatan en güzel kaynaklardandır…
Ortaçağ’ın önemli seyyahları arasında yer alan Endülüslü Ebu’l-Hüseyin Muhammed b. Ahmed yani bilenen ismiyle İbn-i Cübeyr, 31 Ağustos 1145 tarihinde Belensiya (bugünkü Valencia/İspanya)’da doğdu. Arap asıllı seyyahımız, Arapların Kinâne kabilesine mensuptur. Kâtip olan babası Ahmed b. Cübeyr’den ilk eğitimini aldıktan sonra devrinin meşhur âlimlerinden ders aldı. Kendisi de babası gibi Muvahhidler Devleti’nde kâtiplik yaparak baba mesleğini devam ettirmiştir. Ancak hac seyahatinden sonra memuriyete devam etmemiş, ilimle ve talebe yetiştirmekle meşgul olmuştur.
Toplamda üç defa hacca giden İbn-i Cübeyr’in hac seyahatlerinin ilki 1183-1185 ve ikincisi 1189-1191 yılları arasında gerçekleşmiştir. Üçüncü seyahatine 1204 yılında başlamış ancak Endülüs’e dönmeyerek Mısır’ın İskenderiye şehrine yerleşmiştir. 29 Kasım 1217 tarihindeki vefatına kadar burada ikamet etmiştir. İbn-i Cübeyr, üç defa hacca gitmesine rağmen sadece ilk seyahatinde seyahatname yazmıştır.
Yazının devamını Yedikıta Dergisi 108. sayısından (Ağustos 2017) okuyabilirsiniz.
