Bir para düşünün. Dünyanın her yerinde alınıyor, satılıyor, tanınıyor. Bütün dünya bankalarında en çok ondan bulunuyor. Evet, tahmininiz doğru. Bu para birimi, Amerikan dolarından başkası değil. Peki, bu kâğıt parçasının hükümranlığı nasıl başladı? Doların rezerv para olma serüvenine dünya nasıl kandı?..
Anadolu’da köklü medeniyetler kuran büyük devletlerden birisi olan Anadolu Selçuklularının, bu geniş coğrafyanın İslâm ile müşerref olmasında mühim katkıları ve tesirleri oldu. Bilhassa Anadolu’nun her köşesine darüşşifalar, medreseler, camiler ve kervansaraylar gibi çeşitli müesseseler inşa ettiler. Nitekim Selçukluların inşa ettikleri kıymetli eserlerden biri de Kayseri’deki, “Dünyanın ilk tıp fakültesi” unvanına layık görülen Gevher Nesibe Hatun Darüşşifası’dır…
Eşrefoğlu Camii’ne dair zihnimizdeki ilk hatıralar, vaktiyle göl kenarında bulunan ve bizim de sıkça kullandığımız Beyşehir otogarının hemen arkasındaki o ihtişamlı görüntüdür… Anadolu’da; taş duvarlı, ahşap direkli, düz (toprak) damlı ulu camilerin en büyük ve en orijinal numunesi olduğunu henüz bilmediğimiz yıllara ait bir akis…
Anadolu’daki merkezî otoritenin kaybolmasının ardından kurulan beyliklerden biri Eşrefoğulları idi. Beyliğin kurucusu Türkiye Selçuklularının uç beylerinden Süleyman Bey idi. 13. yüzyılın sonlarına doğru Beyşehir merkezli kurulan Eşrefoğlu Beyliği’nin ömrü çok uzun olmasa da geride bıraktıkları güzide eserler, ehemmiyetini muhafaza etmeye devam ediyor…
Klasik Osmanlı mimarisinin en nadide yapılarından İbrahim Paşa Sarayı, geçmişin Atmeydanı, günümüzün Sultanahmet Meydanı’nda arz-ı endam etmeye devam ediyor. Tarihî süreç içinde birçok siyasî ve mimarî badireler atlatan saray, yıkılmaktan son anda kurtulmuştu…
Osmanlı’da, mektebe ilk defa başlayacak çocuklara merasim tertip edilirdi. “Bed’-i Besmele” yahut “Âmîn Alayı” adı verilen bu merasimler, ahaliden saraya kadar her çocuk için yapılırdı. Padişahların da şehzadeleri için özel ihtimam gösterdiği bu merasimlerden birisi, Sultan Birinci Mahmud Han için yapılmıştı…
Osmanlı’nın yedinci şeyhülislamı olarak tarihe geçen âlim Alâeddin Ali el-Arabî Efendi, Sultan İkinci Bayezid döneminde şeyhülislamlık vazifesinde bulunmuştur. Fatih Sultan Mehmed devrinden başlayarak Bursa’dan Edirne’ye, birçok medresede ilim tahsil etmekle kalmayıp talebeler yetiştiren Arabî Efendi, Sahn-ı Semân Medresesi gibi büyük medreselerde müderrislik yapmıştır. Devrin faziletli âlimlerinden kabul edilen Halepli Arabî Efendi’yi yakından tanıyalım…
Sultan Abdülhamid Han’ın, 1894-1895 yıllarında Buhârî-i Şerif’i Mısır’da bastırarak vakfetmesi, onun fazla bilinmeyen büyük hizmetlerinden biridir…
Bir zamanlar Osmanlı gölü olan Karadeniz’in kuzey sahillerinde kurulmuş, tarihî kaynaklarda “Yarım İstanbul” diye bahsedilen güzel şehir Kefe, stratejik ehemmiyetinin yanı sıra medreseleriyle ve âlimleriyle de meşhurdu.
Klasik dönemde, “Cuma kılunur, pazar durur” yer olarak tarif edilen ve daha ziyade kendi kendini yöneten yapılarıyla ön plana çıkan Osmanlı şehirleri, her yeni gelen yüzyılla, bilhassa 19. asır ile birlikte ciddî gelişmeler yaşamıştı…
