Her medeniyet kendi mimarisini inşa eder.” düsturundan hareketle Eski Dünyanın ötesinde Amerika’da yeni bir dünya kuruluyordu. Gözlerden ırak bu topraklarda, iş ve konut yapıları yanında, ahenk ve estetikle harmanlanmış anıt eserler de sessizce arz-ı endâm ediyordu.
Hocazâde’nin babası zengin ve varlıklı birisi olmasına rağmen rızası olmadığı halde ilim tahsili yolunu seçtiği için oğlunun harçlığını kesti, kendisine hiç iltifat etmedi, diğer oğulları gösterişli kıyafetler giyerken onunkiler eski ve pejmürde idi.
Bir nesne olarak kitabın en sade halinden mükemmel ve muhteşem bir sanat eserine dönüşmesine, el yazmalarından baskı sistemlerine geçişe kadar tarihini ve Osmanlı dünyasıyla Batı’daki kitap algısını yazarımız sizler için kaleme aldı…
Temeli Emeviler devrinde atılan Beytü’l-Hikme ile, İslâm akidesinin korunması, kadim ilim ve düşünce mirasının Müslümanlara aktarılması hedeflenmişti. Tercüme bürosu, rasathane ve kütüphane vazifesi de gören Beytü’l-Hikme, Abbasiler zamanında altın çağını yaşadı.
“Casusluk ve istihbarat” icabı bütün Ortadoğu’yla beraber Türkiye’nin de birçok yerini gezen Gertrude Bell, bu seyahatlerinde binlerce fotoğraf da çekerek işinin (!) hakkını vermişti. Şimdi bir kısmı eski Osmanlı toprağı olan yerlere ve tarihî şehir Hasankeyf’e dair en eski fotoğraflar onun objektifinden yansımakta…
Osmanlı maliyecilerinin asırlarca kullandığı “siyâkat” yazısı devlet sırlarının korunması, işleri hızlandırması ve kâğıttan tasarruf gibi sebeplerle tercih ediliyordu. Fakat devletin son asrında bu yazıyı bilenlerin sayısı çok azalmış, eski kayıtları okuyabilecek adam aranır olmuştu …
“Avrupa’nın İslâm’dan temizlediği(!) her yer, dünya için büyük problemlere gebedir.” Demişti Pickthall. Hem de henüz dünya karışmamıştı. İngiltere’de doğmuş, genç yaşlarda yaptığı Doğu seyahati sırasında Doğu insanına ve İslâm’a hayran olmuştu. Batı’nın ucu bucağı görünmeyen yağmalarına sessiz kalamamış, İslâm’ı seçmişti…
Osmanlılardan günümüze intikal eden arşiv malzemesini milyonlarca evrak, defter serileri, fotoğraflar, minyatürler ve daha pek çok orijinal materyal oluşturuyor. Peki ya günümüze gelemeyenler? Onların sayısı muhakkak eldekilerden fazla.
Doğu ve Güneydoğu Anadolu’nun çarşılarının akustik ve görsel mücevherlerinin tadına varmak, çözülemez bir bilmeceyi zorlamak, sonsuz bir labirenti arşınlamak gibidir.
18. asrın büyük devlet adamı, cevvâl zekâlı, iyi görüşlü, fazilet sahibi muvaffak bir vezir olan Koca Râgıb Paşa yalnızca başarılı bir devlet adamı değil, aynı zamanda çeşitli konulardaki eserleri, nükteleri, sohbetleri ve şairliğiyle de Osmanlı kültür hayatına büyük katkıda bulunmuş, ilmen ve siyaseten kâmil bir insandır…