Türk denizciliğinde yeni bir çığır açan ilk buharlı gemilerin Osmanlı Donanması’na girişi, Swift Vapuru’nun 21 Mayıs 1828’de, meraklı bakışların arasında İstanbul’a girişi ile başlayacaktı. Swift, 320.000 kuruşa satın alınacak, ardından bir ikinci buharlı gemimiz Hylton Jollife donanmaya dahil olacaktı…
Osmanlı denizciliğini gemi inşa teknolojisindeki gelişmelere göre üç döneme ayırmak mümkündür. Bu dönemlerden ilki kürekli gemiler dönemidir. Osmanlı Donanması’nda, devletin kuruluş döneminde kıyılara ulaşıldığında Akdeniz’deki geleneğe uygun olarak kadırga tipi kürekli gemi, ana savaş unsuru olarak kullanılmıştır. Kürekli gemilerde esas hareket ettirici güç olarak kürek kullanılmakla beraber rüzgârlı havalarda ve açık denizlerde yardımcı seyir elemanı olarak yelken de kullanılıyordu. Osmanlı Donanması’ndaki kürekli gemilerin, yerini yelkenli gemilere bırakması 17. yüzyılda gerçekleşmiş ve 1682’de Osmanlı denizciliğinin ikinci dönemi başlamıştır.
19.yüzyıldaki sanayi gelişmeleri ise gemi inşasındaki yenilikleri de etkilemiş böylece Osmanlı denizciliğinin son dönemini ve günümüz Türk denizciliğinin de temelini oluşturan buharlı gemiler kullanılmaya başlanmıştır.Bilindiği gibi ilk defa buhar makinesini İngilizler kullanmıştır. 1775 yılında James Watt, buharlı makineyi bulup buhardan hareket enerjisini elde etmiştir. Buhar makinesi, Endüstri İnkılabı adı altındaki geliş-melerde anahtar rolü oynadı. Başlangıçta pompalarda ve tekstil makinelerini işletmekte kullanılan buharlı makineler özellikle 18. yüzyılın ikinci yarısında geliş-meye başlamıştır.
Yazının devamını Yedikıta Dergisi Mart (31. Sayı 2011) sayısından okuyabilirsiniz.
