Emevîlerin mirası üzerine kurulan Abbasîler, sahip oldukları topraklarda 500 yılı aşkın bir süre hüküm sürdüler. İktidarda kaldıkları beş asır boyunca, toplumun dinî ve siyasî liderliğini üstlenen Abbasî halifeleri, uzun soluklu bu zaman diliminde İslâm medeniyetinin gelişmesine vesile oldular. İslâm sancağını Çin Seddi’nden Atlas Okyanusu’na kadar geniş bir coğrafyada dalgalandırdılar…
İsmini Peygamber Efendimiz’in (s.a.v.) amcası Abbas bin Abdülmuttalib bin Hâşim’den (r.a.) alan bu hanedana, Abbasîler ve ilk atalarına nispetle Hâşimîler de denilmiştir. Abbasîler, 509 sene ile (749-1258) Osmanlılardan sonra en uzun ömürlü Müslüman hanedanlar arasında gelir. Devletin kuruluşundan, Moğolların Bağdat’ı ele geçirmesine kadar geçen beş asır boyunca, İslâm dünyasının manevî liderliğini üstlenmişlerdir.
Abbasîler, Emevîlerin mirasını devraldılar. Onların hüküm sürdüğü topraklarda kuruldular. Devletin ilk halifesi ve kurucusu, Hazret-i Abbas’ın (r.a.) torunlarından Ebü’l-Abbas Abdullah bin Muhammed’dir. 749 yılında, Cuma günü Kûfe Camii’nde hutbe okuyup namaz kıldırdı. Akabinde Müslümanlar, kendisine biat etti. Böylece İslâm tarihinde yeni bir devir başlamış oldu.
Ebü’l-Abbas, dört yıl dokuz ay gibi bir süre hilafet makamında bulunduktan sonra, devletin ilk başşehri Enbar’da vefat etti (754). Yerine kardeşi Ebû Cafer, halife oldu.
Kapak dosyasının tamamını Yedikıta Dergisi 163. sayısından (Mart 2022) okuyabilirsiniz.
