Çift kutuplu dünyaya, tarih boyunca alışık insanoğlu… Kuzey-Güney yarım küre diye coğrafî bir ayrım da yapılır, Doğu-Batı diye kültürel farklılıklar da belirtilir, ABD-Sovyet çekişmesi de vakidir. Peki, şu paylaşılamayan dünyanın, iki devlet arasında resmî bir anlaşma ile pay edildiğini hiç duydunuz mu?..
Avrupalıların 15. yüzyılda başladığı coğrafî keşifler yarışını bilmeyeniniz yoktur. İspanyol ve Portekizlilerin başını çektiği, daha sonra İngiltere, Fransa ve Hollanda gibi Avrupalı devletlerin de boy gösterdiği keşifler çağı… Ya da başka bir ifade ile Doğu’nun zenginliklerini Batı’ya taşımanın farklı yollarını arama mücadelesi…
Dediğimiz gibi bunu bilmeyen yoktur ama yarışa ilk başlayan İspanyol ve Portekizlilerin dünyayı aralarında bölüştüğünü ve bunu bir anlaşmayla resmî hâle getirdiklerini bilen azdır. Neydi bu anlaşma ve sınırları nereden başlayıp nerede bitiriyordu? Gelin bir bakalım…
Paylaşılamayan Dünyayı Parçalayan Anlaşma
İki devlet arasından imzalanan anlaşmanın adı; Tordesillas. İspanya’da bir kasaba ismi olmasına rağmen etkisi tüm dünyayı kapsıyordu.
Yazının tamamını Yedikıta Dergisi 165. sayısından (Mayıs 2022) okuyabilirsiniz.
