Sultan Genç Osman’ın Bilinmeyen Hanımı

Sultan İkinci Osman’ın, saray içinden evlenme an’anesini terk edip, hür kadınlarla evlendiğini biliyoruz.
Bildiğimiz kadarıyla padişahın iki hanımı vardı. Ancak vesikalar ve vakfiyeler üzerinde yaptığımız araştırmalar neticesinde, sultanın bir başka hanımının daha olduğu ortaya çıktı…

Osmanlı tarihi hakkındaki bilgilere bilhassa arşiv vesikalarının gün yüzüne çıkmasıyla her geçen gün bir yenisi ekleniyor. Böylece pek çok yanlış bilgi de değişmeye devam ediyor. Nitekim 16. Osmanlı sultanı İkinci (Genç) Osman Han’ın bugüne kadar iki hanımı olduğu bilinmekte idi. Bunlardan ilk hanımı Haseki Ayşe Sultan, Sultan İkinci Osman ile Topkapı Sarayı’nda 1620 yılının başlarında nikâhlandı. Sultan İkinci Osman şehit edilince Haseki Ayşe Sultan Eski Saray’a gönderilmiş ve 1640 yılına kadar burada oturmaya devam etmiştir.

Diğer hanımı ise Şeyhülislâm Es’ad Efendi’nin kızı Rukiyye Hatun’dur. Naîmâ Tarihi’nde geçtiği üzere, Sultan İkinci Osman ile Hotin Seferi’ne çıkmadan, Mart 1621’den önce nikâhlandı. Bu hatunun adı bazı eserlerde Akîle veya Ukâyle diye geçse de Topkapı Sarayı Arşivi vesîkalarında adı “Fâtımatü’z-zamân Âişetü’d-devrân Rukiyye Hatun bint-i merhûm Şeyhulislam Es’ad Efendi…” diye geçmektedir. Vefatı, 1655’ten sonradır. Eyüp’te medfundur.

Sultan İkinci Osman Han’ın Şehzade Ömer ve Şehzade Mustafa isimli iki oğlu ile Zeynep Sultan adında bir kızı dünyaya gelmiştir. Bu çocuklar küçük yaşta vefat etmiştir. Ancak Şehzade Ömer’in annesinin hangi haseki olduğu hakkında kaynaklar, birçok farklı hanım ismi vermekle beraber, günü gününe tutulan 1622 senesine ait bir Venedik raporunda Şehzade Ömer’in annesinin adı, Mehlika Sultan diye geçmektedir.

Makalemizin mevzuu olan Sultan İkinci Osman Han’ın daha evvel hiç duyulmamış ve ismini ilk defa tespit ettiğimiz bir başka hanımı ise Haseki Kalender Sultan’dır.

Yazının tamamını Yedikıta Dergisi 190. sayısı (Haziran 2024) okuyabilirsiniz.