“Ahalinin en ziyade hayretini gerektiren şey şu idi ki, Hüseyin Avni Paşa ile Midhat Paşa’dan her türlü hareket beklenirse de Rüşdü Paşa ağır ve ileriyi düşünür bir adam olup daima saltanata karşı hayırhahlığından bahsettiği halde zorbalara önder olması hatırlara gelmezdi! Hayrullah Efendi ise, cennetmekân Sultan Abdülaziz Han Hazretleri’nin hususi çırağı iken bu hain cinayete muvafakat etmesi pek uzak bir ihtimal görülmüş ve fakat (bu hıyanetinden dolayı)‘Şerrullah’ diye lakap takılmıştır. ‘Kasımpaşalı bir imam efendiyi Şeyhülislam etmek âlem-i bâlânın hatasıdır.’ diyelim fakat Rüşdü Paşa hakkında ne diyebiliriz.”

Osmanlı tarihi zaman zaman dâhilî sebepler ve bazen de dış mihraklar eliyle tahttan indirilen ve canına kıyılan padişahların kanıyla lekelenmiş. Genç Osman’ın daha tazecik bir fidanken acı-masızca boğuluşunu okuyup da tüyleri ürpermeyen yoktur. Sultan Üçüncü Selim’in tahttan indirildikten sonra katli esnasında saray ahalisinin nasıl kaçıştığını, bütün bu karmaşa içinde az sonra tahtı devralacak Şehzade Mahmud’un nasıl bir felaketten kurtulup tahta çıktığını hepimiz az çok biliriz. Hele Sultan Abdülaziz’in, sırtı yere gelmemiş pehlivan bir padi-şahın hazin sonu… Hepsi, hepsi yüreklere bir posa gibi çöken ve onlara dair tek bir kelime olsun işitilince, bir kare fotoğraf görülünce harlanan, tekrar tekrar tutuşan bir ateş, dinmez bir sızı değil mi?

 

Yazının devamını Yedikıta Dergisi Mart  (31. Sayı 2011) sayısından okuyabilirsiniz.

Yedikıta Dergisi

Recent Posts

Reval Görüşmeleri (1908)

Haziran 1908’de Baltık Denizi kıyısındaki Reval şehrinde, İngiltere’nin kral ve kraliçesi ile Rusya’nın çar ve…

3 hafta ago

Cüzzamlılar

Avrupa’da yaygın olan cüzzam hastalığı, haçlıların Kudüs’ü işgaliyle başka coğrafyalarda da görülmeye başlamıştı. Bu hastalığı…

3 hafta ago

Betona Gömülen Hatıralar

Toprak, bir milletin hafızasıdır. O hafızanın en derin satırlarını ise mezar taşları yazar. Her biri…

3 hafta ago

Sakarya Nehri’nin Doğduğu Topraklarda Bir Osmanlı Mirası Mahmudiye ve Çifteler

Eskişehir’in doğusunda, Sakarya Nehri’nin sessiz pınarlarından hayat bulan verimli bozkırlarda, iki kardeş ilçe yükselir: Çifteler…

3 hafta ago

Fatih Sultan Mehmed Han’ın Sırtını Yasladığı Âlim Fenârîzâde Ali Çelebi

Sultanların saltanatına değer katan seçkin âlimlerden biri de, Sultan Fatih’in en büyük destekçilerinden Fenârîzâde Ali…

3 hafta ago

Timur Han’ın Hindistan Seferi

Ordusu, müneccimlerin vereceği haberi beklerken o, okuduğu âyet-i kerîmelerle askerlerine en büyük dayanağı sağlamıştı…

3 hafta ago