Yarbay Hüseyin Avni Bey’in Kanlı Üniforması ve Kılıcı

Çanakkale Arıburnu’nda şehit düşen 57. Alay Komutanı Piyade Yarbay Hüseyin Avni Bey’e ait kanlı üniforma ve bazı şahsî eşyaları, bugün Askerî Müze ve Kültür Sitesi Komutanlığı’nda sergilenmektedir. Dört parçadan oluşan bu üniforma; ceket, pantolon, yelek ve kabalaktan (enveriye) ibarettir. Ayrıca iki fotoğrafı ile bir subay kılıcı da müze envanterinde yer almaktadır…

Üniformanın Detayları

Askerî Müze’deki 15444 numaralı kayıt defterinde, “Arıburnu’nda şehit olan 57. Alay Komutanı Piyade Yarbay Hüseyin Avni Bey’in kanlı elbisesi” başlığıyla şu ifadeler yer alır:

“Dört parçadan ibarettir. Ceket, hâkî renk kumaştan yapılmış, pantolon, yelek, enveriye (kabalak) ve keçe bir külahtan ibarettir. Hepsi şehadet anında üzerinde bulunan elbiseler olup her tarafı kana boyanmıştır. Üniforma ve kılıç, oğlu tarafından 1331’de (1915) Askerî Müze’ye hediye edilmiştir.”

Kanlı üniforma incelendiğinde, ceketin ön kısmında yakasından aşağı doğru oldukça yaygın kan lekeleri görülmektedir. Bu denli kan kaybına baş veya boynundan alınan büyükçe yaranın sebep olduğu düşünülmektedir. Sağ kolunun üzerinde de oldukça fazla kan lekesi bulunmaktadır. Başından aldığı yaradan akan kandan veya patlamanın etkisinden görüşünün kısıtlandığı, bundan dolayı sağ kolu ile yüzünü veya gözlerini silmeye çalıştığı veya sağ elini karın boşluğuna tuttuğundan yukarıdan akan kanların oraya da bulaştığı düşünülmektedir. Yaralandıktan hemen sonra muhtemelen yerden doğrulduğu veya doğrultulduğu, ceketinin önü kat kat olunca akan kanın kat yerlerine bulaşmadığı düşünülebilir. Sol omuzundaki apoleti düşmüştür, yakasının sol tarafında da tahribat görülmektedir. Patlamanın etkisi ile apoleti o gün kopmuş, ceketinin yakası tahrip olmuş, aradan geçen 106 yıl da tahribatı artırmıştır.

Yeleği soldan, omuz ve bel kısmından kesilmiştir. Yaralandıktan sonra sıhhiyeciler tarafından kesilerek üzerinden çıkarıldığı düşünülmektedir. Hem keçe kabalak hem de enveriyenin üzerinde şarapnel delikleri ve kan lekeleri bulunmaktadır. Özellikle enveriyenin sağ üst tarafında bulunan şarapnel deliği büyüktür.

Kapak yazısının tamamını Yedikıta Dergisi 202. sayısından (Haziran 2025) okuyabilirsiniz.

Ahmet Yurttakal

Recent Posts

Ölüm Yürüyüşünden Zaferle Dönenler Kore’de Türk Esirleri

Kore Savaşı'ndaki Türk askerin disiplin ve dirayeti, Amerikan ordusunun oldukça dikkatini çekmiş ve araştırma konusu…

3 hafta ago

Bizans’ta Katalan Komutan Roger de Flor

Roger de Flor... Kimi zaman iyi bir kumandan, kimi zaman bir hain olarak anıldı. Bir…

3 hafta ago

Dağlardan Çöllere Uzanan Serinlik: Buz Ticareti ve Karcılar

Tarih kitapları, kar hakkında bilgi verirken daha çok onun olumsuz rolünden bahsederler ve bu konuya…

3 hafta ago

Ortamahalle’den Ortahisar’a Trabzon Günlüğü

Şimdi bu dönüşümün ortasında, eski ve yeni Trabzon arasında bir köprü kurarak; anılarımı ve şehri,…

3 hafta ago

İsmi Satır Aralarında Kalmış Bir Büyük Hattat Akşemseddinzâde Mehmed Zeynüddin

Bazı mürekkepler vardır ki çok iz bıraksalar da kendileri görünmezler. İsimleri satır aralarında gizli kalmış,…

3 hafta ago

İlimle Yükselen Medeniyet Selçuklular

Tarih sahnesinde öyle devirler vardır ki yalnızca kılıçla değil, kalemle de hüküm sürülür. Selçuklu asrı,…

3 hafta ago