Güneş saatleri zamanı gösteren ilk aletlerdir. Eskiden zamanı belirlemenin en kolay yolu, düz bir zemine bir çubuk dikmek ve güneşli bir havada gölgesini izlemekti. Çubuğun gölgesi, Güneş’in gökyüzündeki konumu ve dolayısıyla günün zamanı konusunda doğrudan bilgi sağlardı. Günlük hayat, sosyal ilişkiler ve ibadet Güneş’in doğuşuna, doruk yüksekliğe ulaşmasına ve batışına göre düzenlenirdi…

İnsanoğlu zamanı tespit etmek için çok çeşitli yollara baş-vurmuştur. Güneş saatleri, su saatleri, kum saatleri, mekanik saatler, elektronik saatler ve atom saatleri hep bu ihtiyaç neticesinde icat edilmişlerdir.

Eskiden zamanı belirlemenin en kolay yolu, düz bir zemine bir çubuk dikmek ve güneşli bir havada gölgesini takip etmekti. Çubuğun gölgesi, Güneş’in gökyüzündeki konumu ve dolayısıyla günün zamanı konusunda doğrudan bilgi sağlardı. Günlük hayat, sosyal ilişkiler ve ibadet, Güneş’in doğuşuna, doruk yüksekliğe ulaşmasına ve batışına göre düzenlenirdi.

Genellikle taş veya maden bir levha üzerine sabitlenen demir çubuğun etrafına çizilen çizgiler ve çubuğun gölgesinin bu çizgilere düşmesine göre zamanın belirlendiği aletlere güneş saati denmiştir. Güneş saatlerine basîta ve mikat gibi isimler de verilmiştir.

Yazının devamını Yedikıta Dergisi Mart  (31. Sayı 2011) sayısından okuyabilirsiniz.

Yakup Mehmetçik

Recent Posts

Kars Müdafaası ve Kanada’ya İlham Veren Kahramanlık

Anadolu’nun Kafkaslara açılan kapısı Kars, Kırım Harbi’nde destansı bir mücadeleye sahne olmuştu. Rus ordusunun bütün…

3 hafta ago

Buzlar Altında 33 Yıl

Andree ve iki yol arkadaşı, 1897 yılında hidrojenle dolu balonlarıyla Kuzey Kutbu’nu aşmayı hayal ederek…

3 hafta ago

Mavi Gözlü Aynu’z-Zerka

Medine-i Münevvere’nin su ihtiyacının temin edilmesi için, Emevîler devrinde, birtakım çalışmalar yapıldı. Şehrin yakınlarında bulunan…

3 hafta ago

Aydın’da Bir Osmanlı Mirası Cihanoğlu Camii

Bu defa yönümüzü, Aydın’ın kalbinde yer alan asırlık bir yapıya çeviriyoruz: Cihanoğlu Camii…

3 hafta ago

Beşiktaş’ın Zirvesinde Bir Ziynet Beşiktaşlı Yahya Efendi

Buyurunuz, Yahya Efendi’nin sadece Beşiktaş sırtlarını değil, gönülleri de yeşerten menkıbesini satırlarda arayalım…

3 hafta ago

Osmanlı Avrupa’ya İlk Nasıl Ayak Bastı?

Rumeli’ye geçişin kahramanlarından Gazi Süleyman Paşa, Osmanlı tarihine “Rumeli Fatihi” olarak adını yazdırırken; Osmanlı neferlerinden…

3 hafta ago