Dünyanın İlk Kurumsal Medresesini Kuran Hükümdar Tamgaç İbrahim Han

Orta Asya bozkırlarında hüküm sürmüş Türk hakanlıkları içinde Müslümanlığı resmî din olarak kabul eden ilk devlet, Karahanlılardı. Onlar köklü bir İslâmî geçmişe sahip olmasalar da kısa süre içerisinde İslâm’a can ü gönülden teslim ve adapte olup tesirleri günümüze ulaşan bir medeniyetin temellerini attılar. Karahanlı hakanlarından biri, dünya üzerindeki ilk teşkilatlı medreseyi kuracak ve bu yapı, asırlar boyunca bir şablon olarak kullanılacaktı…

Büyük dedesi Abdülkerim Satuk Buğra Han ve babası İlig Nasr Han gibi, Karahanlıların en namlı hakanlarından biridir Tamgaç İbrahim Han. Böri Tegin, Buğra Kara Hakan onun unvanlarından bazısı. “Devletin kendisiyle övündüğü, adaletin teminatı, muzaffer melik, devletin direği, Hakk’ın dininin yardımcısı, Müslümanların sığınağı, halifenin kılıcı…” Dahası, “Doğu’nun ve Çin’in hükümdarı…” Kitaplar onu böyle vasıflandırmış. Haksız da değiller…

Batı Karahanlıların ilk hükümdarı Tamgaç İbrahim Han, 1041’de kurduğu ülkesini Semerkand’dan idare ediyordu. Onun devri, siyasî ve askerî faaliyetlerden ziyade din, eğitim, kültür ve sanat gibi sahalardaki hizmetleriyle ön plandadır. Halkının itikadını muhafaza edip gönlünü kazanmak ve refahını sağlamak, İbrahim Buğra Han’ın en çok önem verdiği hususlardır.

Yazının tamamını Yedikıta Dergisi 160. sayısından (Aralık 2021) okuyabilirsiniz.

Arif Ziya Ardıç

Recent Posts

Karadeniz’in Çanakkalesi HARŞİT

Birinci Dünya Savaşı, insanlık tarihinin gördüğü en kanlı savaşlardan birisiydi. Osmanlı Devleti’ni parçalama savaşı da…

3 hafta ago

İngiltere’den İstanbul Manzarası Mesut İnsanlar Panoraması

Panoramik gösterimin mucidi ve patent sahibi Robert Barker ile küçüklüğünden beri panorama resimleri yapan oğlu…

3 hafta ago

Gerze’nin Sevimli Misafiri Balina Aydın’ın İlginç Hikâyesi

Bundan 32 yıl önce, Sinop’un balıkçı kasabası Gerze’yi, sevimli bir misafir ziyaret etmişti. Kendini çok…

3 hafta ago

Sarayda Kahve Nasıl İkram Edilirdi?

Türk kahvesi, sadece lezzetli bir içecek olmanın ötesinde, 500 yıl aşkın bir geçmişe sahip, köklü…

3 hafta ago

Büyük Selçuklu Sultanlarının Âlimlerle Münasebetleri

Salih kimselerin sohbetinde bulunmanın ve onlarla hemhâl olmanın, gönüllere ferahlık ve huzur verdiği, defaatle söylenmiştir.…

3 hafta ago

Liyakât ve Ehliyet Okulu Enderun İnfografiği

Osmanlı Devleti'nin bu kıymetli okulu Enderun'u infografik formatında sizlerle!

3 hafta ago