Osmanlı Tarihi

Bir İngiliz’in Çanakkale Savaşı Günlüğü

İngiliz mayın gemisinde görevli bir mühendisin, savaşın yüz gününü anlattığı günlüğünde, önemli bilgiler yer alıyor…

Çanakkale savaşı esnasında “Loch Broom” adlı İngiliz mayın tarama gemisinde görevli Mühendis John Monaghan bir günlük tutmuştu. İngiliz arşivlerindeki araştırmalarım esnasında rastladığım, arşiv görevlilerinin “A Trawlers Part in the Gallipoli Campaign” adını verdikleri John Monaghan tarafından kaleme alınan günlük beni oldukça heyecanlandırdı. Savaş esnasında el yazısıyla yazılmış olan günlük, savaşa bir de düşman saflarından bakabilmek adına ayrı bir öneme sahip olmalıydı.

Günlük, 15 Mart-28 Haziran 1915 tarihleri arasında savaşın en yoğun zamanında tutulmuş ve yaklaşık 100 günü kapsıyor. John Monaghan’ın günlüğe 15 Mart 1915 günü başladığı anlaşılıyor. Yani Türk ordusunun Çanakkale Deniz Savaşı’nı kazanarak boğazların hâkimiyetinin tekrar Türklere geçmesinden üç gün önce. John, denize gömülen meşhur savaş gemilerinin yok oluşunu, bizzat şahidi olarak günlüğüne yazmış. 25 Nisan’da ise, Anzak Koyu’ndan topladıkları cesetlerden bahsediyor. Savaşın en zor zamanlarına şahit olan yazar, ağır yaralıların can çekişmelerine ve yaralardan ötürü çektikleri dayanılmaz acıya da şahit olarak bunlara günlüğünde yer vermiş.

Yazının devamını Yedikıta Dergisi 79. sayısından (Mart 2015) okuyabilirsiniz.

Yasemin Çetin

Recent Posts

Romalılarla İlk Mücadele Mûte

Orduya katılanlarla, tayin edilen kumadanlarla, savaş için kat edilen mesafeyle, karşılaşılan düşmanın büyüklüğüyle, dönüş yoluyla…

4 hafta ago

Savaşın Kalbinde Sahabenin Yolunda Mûte

Size bir yerden bahsedeyim. Dünya haritasında küçük bir nokta, ancak İslâm tarihindeki yeri devasa bir…

4 hafta ago

Geylanî Neslinden Miras Arpacılar Camii

Eminönü’nde inşa edilen ve bir Ni’me’l- Ceyş hatırası olan Arpacılar Camii, 571 yıldır ayakta. Akşemseddin…

4 hafta ago

En Kalabalık Müslüman Ülkesi Endonezya

Dünyanın en kalabalık Müslüman nüfusuna sahip olan Endonezya, yeraltı-yerüstü zenginlikleri ve bulunduğu stratejik konumu nedeniyle,…

4 hafta ago

Sebüktegin’den Sultan Gazneli Mahmud’a Baba Nasihati

“Ey oğul! Allah’tan kork, takva sahibi ol! Halkın malına mülküne el uzatanları affetme!” “Sana söylediğim…

4 hafta ago

1 Nolu Üsküdar-Kısıklı Tramvayında

Hayal edin! 1950’lerin başında Kısıklı’dan bindiniz tramvaya… Yolculuğunuz, Üsküdar Meydan’a. O hafif eğimli tatlı rampadan…

4 hafta ago