Kültür Tarihi

Yunus Emre’nin Unutulan Dertli Dolabı

Tarih; sosyal ve kültürel kıymetlerle bir bütün halinde olup, bu kıymetlerle beslenir ve edebiyat, sanat, mimari gibi birçok sahada geçmişi geleceğe taşımaya devam eder… Yunus Emre’nin “Dolap niçin inilersin, derdim vardır inilerim…” diye başlayan şiiri de sadece tasavvufî değil, aynı zamanda tarihî ve kültürel bir kıymeti de yaşatmaya devam etmektedir. Bu, günümüzde ancak eski kitaplarda veya müzelerde görebildiğimiz su dolaplarıdır…

Yakın bir geçmişe kadar, savunma yapılarından sonra, şehirler için en önemli ve en büyük teknik yapılarından biri, şehrin su ihtiyacını karşılamak üzere geliştirilen su çarklarıydı. Nasıl canlılar için su hayat demekse, suyun insanlara ulaştırılması da aynı derecede önemlidir. Su dolapları, asırlar boyunca farklı coğrafyalarda, hemen hemen aynı teknoloji ile insanlığa hizmet vermiştir.

Hayati önem taşıyan bu araçların, şehrin sosyal hayatının merkezinde olarak tarih kitaplarına geçmesinin yanında, kültürel olarak da edebiyat ve sanata yansımaları olmuştur. Bu etkileşimin belki de en önemli ve müşahhas misali Yunus Emre’nin Dertli Dolap ilahisidir.

Yazının devamını Yedikıta Dergisi Ocak (41. Sayı 2012) sayısından okuyabilirsiniz.

Selman Kılınç

Recent Posts

Buhara’dan Bursa’ya Uzanan Gönül Köprüsü Emir Sultan Hazretleri

Tasavvufun derinliklerinde yoğrulmuş, ilim ve hikmetle mücehhez velî ve Peygamber neslinden olan Emir Sultan Hazretleri’nin,…

3 hafta ago

Osmanlı’nın Sanayi Mirası Feshane Bugün Sanat Kültür Merkezi

Bir zamanlar Osmanlı’nın sanayi hamlelerinden biri olarak kurulan ve yıllarca Eyüpsultan’ın silüetinde mütevazı duruşuyla varlığını…

3 hafta ago

İbadet Tahtı Hünkâr Mahfili

Yüzyıllar boyunca nice padişahlar, nice vezirler; camilerde zafer öncesi ellerini kaldırıp dua etmiş, cemaatle aynı…

3 hafta ago

Doğu’yu Fotoğraflayan Batılı Paul Nadar

Nadarlar, dünya fotoğrafçılığının seyrine damga vuran bir aile. Paul Nadar da fotoğrafçı babanın fotoğrafçı oğlu.…

3 hafta ago

Hattat Ârif Hikmet Bey ve Hatt-ı Sünbülî’nin İzinde

Bu makalemizde Ârif Hikmet’in hem sanat anlayışına hem de Hatt-ı Sünbülî’nin tasavvufî estetiğine göz atıyoruz…

3 hafta ago

Aziz Emanet Kadın

İslâm’da kadın, yalnızca bir birey değil; rahmetin, şefkatin ve faziletin timsalidir. Cahiliye devrinin karanlığını vahyin…

3 hafta ago