19. asır da Türkistân’da, Müslümânlarla Ruslar arasında cereyan eden şiddetli mücâdeleler de, ortaya koyduğu gayret ve kahramanlık ile temayüz etmiş ve o devre damgasını vurmuş müstesnâ bir mücâhide kahraman: Kurmancan Datka (1811-1907)
Biz bu makâlede 19. asırda Türkistân’da, Müslümânlarla emperyalist Ruslar arasında cereyân eden şiddetli mücâdelelerde, ortaya koyduğu gayret ve kahramanlık ile temâyüz etmiş ve o devre damgasını vurmuş müstesnâ bir mücâhide kahramanımızdan bahsedeceğiz: Kurmancan Datka (1811-1907).
Kurmancan (Kurban can) Datka, sâhib olduğu yüksek mânevî gücü, ilmî dirâyet ve liyâkati, devlet ve millet umûruna taalluk eden husûslardaki isâbetli kararları ile, mükemmel zekâsı sâyesinde ilk defa Buhârâ Emîri Seyyid Muzaffer’den, sonra Hokand (Ko kand) Hânı Hudâyâr’dan olmak üzere Türkistân hânları tarafından peşpeşe iki kere datka unvânıyla şereflendirilmiştir. Bu sâdece Türkistân (Orta Asya) için değil, bütün Türk ve İslâm âleminde görülmemiş bir hâdise idi.
Datka (veya Datha) bir ünvân olup, hâkim, hükümdâr, general, albay, idâreci gibi manâlarda kullanılmaktadır. Bu sebeble, Kurmancan Datka’nın, emperyalist Rus ordularına karşı mücâ delesi, daha ziyâde Kırgızistan’ın Alay havâlisinde cereyân ettiği için, günümüzde Kırgızların onu Altay Kraliçesi manasında Altay Kanıkesi, Alay Hânışası, Alay Kraliçesi, Alay Hükümdârı, General ve sâire gibi ünvânlarla zikrettiklerini görmekteyiz.
Yazının devamını Yedikıta Dergisi 20. sayısından (Nisan 2010) okuyabilirsiniz.
Selçuklu sultanlarının Haremeyn’e olan bağlılıkları ve İslâm ümmetine hizmet etme arzusu, her şeyin üzerinde olmuştur.…
Çanakkale’de bir yanda düşmanla göğüs göğüse çarpışılırken, diğer yanda yakıcı sıcak, toz bulutları, sinekler ve…
Bir fotoğraf karesinin arkasında yer alan ifadeler, sadece bir fotoğrafı değil, o ânın içindeki bütün…
Tarihin en kudretli hükümdarlarından biri olan Sultan Süleyman Han’ın uzun ve zaferlerle dolu saltanatı, kudretinin…
Selçuklu döneminde sultanlarla birlikte vezirler ve önde gelen devlet adamları da mukaddes beldelere hizmet etmeyi…
Hac emîrliği, Abbasîler ve Selçuklular devrinde güvenliğin ötesinde siyasî ve dinî otoritenin de sembolü olmuştur.…
View Comments
Bana hanım sahabi
Ümmü Umâre Nesîbe bint Kâ'b (Razıyallahü anha)’ yı hatırlattı
Hz Allah makamlarını âli eylesin
Şefaatleri üzerimize olsun.