Osmanlı’da tıp sahasında Türkçe yazılan ilk eser, “Edviye-i Müfrede”dir. Kuruluş devrinde, İshak Bin Murad tarafından kaleme alınan eser, asırlarca okutuldu. Şimdi, eseri ve yazarını tanıyalım…
Osmanlı Beyliği’nin kuruluşundan itibaren hastaların ve yaralı askerlerin tedavisinde kendisinden faydalanılan birçok hekimin olduğunu kaynaklardan öğreniyoruz. Bu hekimlerden biri de Geredeli İshak bin Murad’dır.
14. asırda, Sultan Birinci Murad ve Yıldırım Bayezid devirlerinde yaşayan İshak bin Murad, 792 (M.1389) tarihinde Edviye-i Müfrede (ecza maddeleri, ilaçlar) ismiyle bilinen, Türkçenin ilk tıp kitabını telif ederek, adını tarihe altın harflerle yazdırmıştır.
Aslen Bolu Geredeli olan İshak’ın, doğum ve vefat tarihi bilinmemektedir. Eserinde kaydettiğine göre babasının adı Murad’dır.
Memalik-i Osmaniye’de, tıp sahasında büyük bir çığır açan Geredeli İshak, Bolu’nun zümrüt yeşili yaylalarından, uçsuz bucaksız ormanlarından topladığı bin bir çeşit çiçek ve otlar üzerine araştırmalarda bulunur. Daha çok Gerede’nin kuzeyinde, kale civarında yer alan Arkut Dağı, bol oksijeni ve hastalıkların tedavisine yarayacak zengin bitki örtüsüyle Hekim İshak’ın ufkunu açar. Tespit ettiği şifalı bitkileri kullanarak bazı ilmî sonuçlara ulaşır. Bunlara dayanarak hastalıkların tariflerini yapar, bazı tedavi usulleri geliştirir.
Yazının tamamını Yedikıta Dergisi 167. sayısından (Temmuz 2022) okuyabilirsiniz.
Kore Savaşı'ndaki Türk askerin disiplin ve dirayeti, Amerikan ordusunun oldukça dikkatini çekmiş ve araştırma konusu…
Roger de Flor... Kimi zaman iyi bir kumandan, kimi zaman bir hain olarak anıldı. Bir…
Tarih kitapları, kar hakkında bilgi verirken daha çok onun olumsuz rolünden bahsederler ve bu konuya…
Şimdi bu dönüşümün ortasında, eski ve yeni Trabzon arasında bir köprü kurarak; anılarımı ve şehri,…
Bazı mürekkepler vardır ki çok iz bıraksalar da kendileri görünmezler. İsimleri satır aralarında gizli kalmış,…
Tarih sahnesinde öyle devirler vardır ki yalnızca kılıçla değil, kalemle de hüküm sürülür. Selçuklu asrı,…