Osmanlı Tarihi

Sultanın Basın Danışmanından Ermeni Meselesine Çözüm! Yıldız Sarayı’nda Bir Papaz Louis Sabuncu

“Tıpkı daha önce olduğu şekilde bir çeşit yıldız sarayı casusu gibiydi; siyah şapkalı, siyah elbiseli, elbisesinde ve parmağında birer mücevher bulunan küçük, kurnaz, yaşlı bir adam. öyle sanıyorum ki Londra’ya bir entrika için gelmişti…”

İnsanlar kendilerine zarar veren, tabiri caizse kuyularını kazan kişilerden uzak durmak, mümkünse yüzlerini bile görmek istemezler. Ama aynı durum bir sultan için geçerli değildir. Hele düşmanı çok olan ve ne pahasına olursa olsun insan canına kıymayı içine sindiremeyen bir sultansa mevzubahis, devreye akıl oyunları girecek demektir.

Evet, konumuz Sultan İkinci Abdülhamid ve onun yaklaşık yirmi sene tercümanlığını, basın danışmanlığını yapmış olan John Louis Sabuncu. Cemaleddin Afgani ve Hadramutlu Şeyh Fazıl gibi fikir ve hareketlerinden şüphelendiği şahısları İstanbul’da ikamete mecbur tutan sultan, basın yayın yoluyla kendisini yıpratmaya çalışan Sabuncu’yu da senelerce gözünün önünde tutmuş ve tecrübelerinden istifade etmiştir.

MARDİN’DE BAŞLAYAN HAYAT

Süryânî bir ailenin çocuğu olarak 1838’de Mardin Derik’te doğan Louis Sabuncu, 1850’de Suriye’ye giderek bir Süryânî mektebinde din eğitimi görmüş, 1854’te Antakya Süryânî Patriği tarafından Roma’ya gönderilerek Hıristiyan ilahiyatı tahsil etmiştir. 12 yıllık tahsili müddetince beyan, mantık, felsefe, tıp, hukuk, ilm-i kelam, ilahiyat, tabiiyat, cebir, tarih, coğrafya, fotoğrafçılık ve fizik tahsil etmiş; ayrıca Arapça, Türkçe, Süryanice, Keldanice, İtalyanca, İngilizce, Fransızca ve Latince öğrenmiştir. Yunanca ve İbranice’yi ise biraz okumuştur. 1863’te doktorasını tamamlayarak Mardin’e dönmüştür. Daha sonra Beyrut’a geçen Sabuncu zekası, geniş ilmî ve kültürel birikimi ile dikkat çekti. Burada Süryânî cemaatinin liderliğine seçildi.

Yazının devamını Yedikıta Dergisi Ağustos (60. Sayı 2013) sayısından okuyabilirsiniz.

Kasım Hızlı

Recent Posts

Ölüm Yürüyüşünden Zaferle Dönenler Kore’de Türk Esirleri

Kore Savaşı'ndaki Türk askerin disiplin ve dirayeti, Amerikan ordusunun oldukça dikkatini çekmiş ve araştırma konusu…

1 hafta ago

Bizans’ta Katalan Komutan Roger de Flor

Roger de Flor... Kimi zaman iyi bir kumandan, kimi zaman bir hain olarak anıldı. Bir…

1 hafta ago

Dağlardan Çöllere Uzanan Serinlik: Buz Ticareti ve Karcılar

Tarih kitapları, kar hakkında bilgi verirken daha çok onun olumsuz rolünden bahsederler ve bu konuya…

1 hafta ago

Ortamahalle’den Ortahisar’a Trabzon Günlüğü

Şimdi bu dönüşümün ortasında, eski ve yeni Trabzon arasında bir köprü kurarak; anılarımı ve şehri,…

1 hafta ago

İsmi Satır Aralarında Kalmış Bir Büyük Hattat Akşemseddinzâde Mehmed Zeynüddin

Bazı mürekkepler vardır ki çok iz bıraksalar da kendileri görünmezler. İsimleri satır aralarında gizli kalmış,…

1 hafta ago

İlimle Yükselen Medeniyet Selçuklular

Tarih sahnesinde öyle devirler vardır ki yalnızca kılıçla değil, kalemle de hüküm sürülür. Selçuklu asrı,…

1 hafta ago