Dünya Tarihi

Sizin Müslümanlığınız Bizim Kabulümüze Bağlı Değildir! A. Cevdet Paşa’nın Dr. Vahmarhayden’e Mektubu

“İslam dininin esası iki sözden ibarettir. Biri Cenab-ı Hakk’ın birliğini tasdik etmektir ki Arapça ‘Lâ-ilâhe illallâh’ kelamıyla eda edilir. Diğeri Muhammed aleyhisselam hazretlerinin Allah’ın peygamberi olduğunu tasdik etmektir ki Arapça ‘Muhammedün Resûlullâh’ sözleriyle yerine getirilir. Birinci söz, birçok ilahlara inanan müşriklerin itikadını reddeder. İkinci söz, Muhammed aleyhisselam hazretlerinin peygamberliğini inkâr edenleri reddeder…”

Ahmed Cevdet Paşa (1823-1895), Osmanlı’nın son asrında yetişen büyük bir İslam âlimi ve kıymetli bir devlet adamıdır. Bilindiği üzere paşa, medrese tahsilinden sonra hızla yükselerek henüz kırk yaşında iken kazasker olmuştur. Şeyhülislamlığa getirileceği söylentilerinin yayıldığı bir sırada onun ikbalinden rahatsız olan zamanın ricali, kazaskerlik rütbesini vezirliğe tebdil ve paşayı Halep valiliği ile taltif (!) etmişlerdir (1866).

Bir kimseyi ulema sınıfından çıkarmak onu ilimden uzaklaştırmak veya mahrum etmek değildir elbette. Nitekim onun iki yıl sonra Adliye Nazırı iken Mecelle’nin tedvinine başladığını görüyoruz. Bir taraftan da meşhur Tarih’inin telifine devam ediyor, mektepler için ders kitapları kaleme alıyordu. Ulema sınıfında değildi ama zamanın uleması onu “allâme-i zaman” tanıyordu.

Yazının devamını Yedikıta Dergisi Aralık (64. Sayı 2013) sayısından okuyabilirsiniz.

Dr. Selman Soydemir

Recent Posts

Şehitler Alayı’nın Cesur Kumandanı Bayram Şehidi Hüseyin Avni Bey

57. Alay’ın başında, elinde kılıcıyla süngü hücumuna kalkan bir komutan olarak görev yapan Hüseyin Avni…

4 gün ago

Hüseyin Avni Bey’in Mektupları

Yarbay Hüseyin Avni Bey’in cephedeki en büyük tesellisi, ailesiyle kurduğu mektuplaşma bağıydı.

4 gün ago

Yarbay Hüseyin Avni Bey’in Kanlı Üniforması ve Kılıcı

Çanakkale Arıburnu’nda şehit düşen 57. Alay Komutanı Piyade Yarbay Hüseyin Avni Bey’e ait kanlı üniforma…

4 gün ago

Konya Dağlarında Bir Emir Sultan

Annemin kardeşlerime söylediği ninnide geçen “Konya dağlarında Emir Sultan” ifadesinin izini sürdüğümde rastladım…

4 gün ago

Kasımpaşa Cami-i Kebiri

Güzelce Kasım Paşa’nın inşa ettirdiği Cami-i Kebir, Sultan Abdülaziz ve Sultan İkinci Abdülhamid Han’ın şefkatli…

4 gün ago

Selçukluların Anadolu’ya Gelişi

Selçukluların Anadolu’ya gelişi, tarihin seyrini değiştiren bir dönüm noktasıdır. Bu, yalnızca bir fetih ya da…

4 gün ago