Kültür Tarihi

Paylaşılamayan Türk Tatlısı Baklava

Osmanlı döneminde savaşlarda kazanılan zaferlerden sonra halka bedava dağıtılan baklava, tarih boyunca birçok millet tarafından sahiplenildi, sahiplenilmeye de devam ediyor. Ancak bütün deliller onun bir Türk tatlısı olduğunu gösteriyor…

Nar gibi kızarmış görüntüsüyle görenlerin iştahını kabartan baklava, hiçbir tatlıya benzemez. Çünkü o, eski kuşak ustaların tabiriyle beş duyuya hitap eden tek tatlıdır. Bu yüzden geçmişten günümüze Türk mutfağının baş tacı olmuştur. Baklava; sofralarımızın tadı, kendi hikâyesini yazdırmış bir kültür ürünüdür. Önemini Türkler tarafından benimsenmiş olmasından alır. Türk coğrafyasındaki gelenek ve görenekler vasıtasıyla zenginleştirilmiştir. Yüzyıllar boyunca bölge bölge yayılarak çeşitlendirilmiştir. Asırlardır Anadolu’da yapılan bu tatlının kökeni çok eskilere, günümüzden dört bin yıl önceye uzanır. Günümüze gelirsek… Bu lezzetli ve doyurucu yiyecek, gelişim tarihi kayıt altına alınmadığından bugün birçok millet tarafından sahipleniliyor. Ancak baklavanın kronolojisi, onun Türkler tarafından keşfedilip geliştirildiğini ispatlıyor.

Baklavayı “baklavas” olarak adlandıran Yunanistan, bu tatlı konusunda sahiplenme savaşı yaşadığımız ülkelerden sadece biri. Rumlar, eskiden bu yana baklavanın Bizans kökenli bir yiyecek olduğunu iddia ediyor. Baklavayı Yunanlılara ait bir dünya kültür mirası olarak tescil ettirmek isteyen Rumların uzun soluklu çabaları üç yıl kadar önce boşa çıktı. Avrupa Birliği Komisyonu, nihayet 8 Ağustos 2013 tarihinde baklavayı has bir Türk tatlısı olarak tescil etti. Hâlbuki baklavaya sahip çıkan sadece Rumlar değil. Suriyeli gastronomlar baklavanın Asurlular tarafından bulunduğunu, günümüzdeki şekline en yakın örneklerin Şam ve çevresinde yapıldığını söylüyorlar. Benzeri iddialar, Süryaniler tarafından da ileri sürülüyor.

Yazının devamını Yedikıta Dergisi 98. sayısından (Ekim 2016) okuyabilirsiniz.

Melih Uslu

Recent Posts

Reval Görüşmeleri (1908)

Haziran 1908’de Baltık Denizi kıyısındaki Reval şehrinde, İngiltere’nin kral ve kraliçesi ile Rusya’nın çar ve…

3 hafta ago

Cüzzamlılar

Avrupa’da yaygın olan cüzzam hastalığı, haçlıların Kudüs’ü işgaliyle başka coğrafyalarda da görülmeye başlamıştı. Bu hastalığı…

3 hafta ago

Betona Gömülen Hatıralar

Toprak, bir milletin hafızasıdır. O hafızanın en derin satırlarını ise mezar taşları yazar. Her biri…

3 hafta ago

Sakarya Nehri’nin Doğduğu Topraklarda Bir Osmanlı Mirası Mahmudiye ve Çifteler

Eskişehir’in doğusunda, Sakarya Nehri’nin sessiz pınarlarından hayat bulan verimli bozkırlarda, iki kardeş ilçe yükselir: Çifteler…

3 hafta ago

Fatih Sultan Mehmed Han’ın Sırtını Yasladığı Âlim Fenârîzâde Ali Çelebi

Sultanların saltanatına değer katan seçkin âlimlerden biri de, Sultan Fatih’in en büyük destekçilerinden Fenârîzâde Ali…

3 hafta ago

Timur Han’ın Hindistan Seferi

Ordusu, müneccimlerin vereceği haberi beklerken o, okuduğu âyet-i kerîmelerle askerlerine en büyük dayanağı sağlamıştı…

3 hafta ago