Günümüzde kutsal topraklara yapılan ziyaretler, tecrübeli rehberler sayesinde hem daha sağlıklı yapılıyor hem de yapması gereken ibadetleri tam olarak bilmeyenlere büyük kolaylıklar sağlıyor. Peki Osmanlı devrinde de hacılarla ilgilenen, onlara yol gösteren günümüzün rehberleri hükmünde kılavuzlar var mıydı?
Sözlükte tavaf ettiren anlamına gelen ve hadis kaynaklarında da bu manada kullanılan ‘mutavvıf’ kelimesi daha sonra tavaf ettiren, hacı adaylarına yol gösteren, hacı kılavuzu manalarını kazanmış ve hacıların kalacak yerleri, yeme içme, sağlık vb. meseleleri ile ilgilenen, ayrıca hac, sa’y ve umrede nasıl hareket etmeleri gerektiğinin yanında haccın rükünlerini yerine getirmelerine yardımcı olan kişiler için bir görev unvanı haline gelmiştir. Mutavvıflar için ‘delil’ de denmiştir.
Hac maksadı ile Mekke’ye gelenlerin ödediği ücret, şehir halkı için mutavvıflığı cazip hale getirmiş, özellikle bazı aileler bunu bir geçim vasıtası olarak seçmiş ve böylece bir meslek grubu oluşmuştur.
Yazının devamını Yedikıta Dergisi Ekim (62. Sayı 2013) sayısından okuyabilirsiniz.
Selçuklu sultanlarının Haremeyn’e olan bağlılıkları ve İslâm ümmetine hizmet etme arzusu, her şeyin üzerinde olmuştur.…
Çanakkale’de bir yanda düşmanla göğüs göğüse çarpışılırken, diğer yanda yakıcı sıcak, toz bulutları, sinekler ve…
Bir fotoğraf karesinin arkasında yer alan ifadeler, sadece bir fotoğrafı değil, o ânın içindeki bütün…
Tarihin en kudretli hükümdarlarından biri olan Sultan Süleyman Han’ın uzun ve zaferlerle dolu saltanatı, kudretinin…
Selçuklu döneminde sultanlarla birlikte vezirler ve önde gelen devlet adamları da mukaddes beldelere hizmet etmeyi…
Hac emîrliği, Abbasîler ve Selçuklular devrinde güvenliğin ötesinde siyasî ve dinî otoritenin de sembolü olmuştur.…