Osmanlı Tarihi

Osmanlı Fermanı Kudüs’te Hala Yürürlükte

Kudüs’te Kıyamet Kilisesi’nin balkonundaki ahşap merdiven 162 yıldır aynı yerde, aynı şekilde duruyor. Merdiveni bir buçuk asırdır burada tutan şeyse, devrin Osmanlı padişahı Abdülmecid Han’ın beldeye göndermiş olduğu bir ferman…

Roma hükümdarı Birinci Konstantin’in annesi Helana tarafından Kudüs’te Golgotha tepesinde inşa edilen Kabir Kilisesi, Kıyamet ve Kamame Kilisesi adlarıyla da anılır. Kilise bütün Hıristiyanlar için son derece ehemmiyetli sayılmaktadır. Öyle ki, asırlar boyunca farklı mezheplere sahip Hıristiyan gruplar, Mescid-i Aksa’ya çok yakın mesafedeki Kabir Kilisesi’nin mümkün olduğu kadar fazla kısmının bakımını üzerlerine almak istediklerinden aralarında bazen çatışmalar çıkmıştır.

Böyle arbedelerden biri 1757 yılında, Sultan Üçüncü Mustafa devrinde yaşanmış, padişah karışıklıkların önünü almak üzere Kudüs’e bir ferman göndermişti. Ferman, Kabir Kilisesi’nin temizlik ve bakımını Ortodoks, Katolik, Ermeni ve Süryaniler arasında eşit olarak paylaştırıyordu. Avluyu temizleme görevi Ortodokslara, basamakları temizleme görevi ise Katoliklere verilmişti.

Basamak Krizi

Bu uygulama bir asırdır hadisesiz devam ederken, 1852 yılında, kilisenin önündeki avlu ve avluyu yola bağlayan merdiven yüzünden Rum Ortodoksları ile Latin Katolikler anlaşmazlığa düştüler. Ön taraftan bakınca müstakil görünen en alttaki basamak, diğer taraftan bakıldığında avlunun bir parçası gibiydi. İşte bu merdivenin temizliği sırasında bir gün iki taraf “Siz bizim sevabımızı kapıyorsunuz!” diyerek birbirine girince büyüyen çatışmalarda onlarca kişi ölmüştü. Rusya da meseleye dâhil olmuş, Kudüs’teki Hıristiyan kutsal mekânlarının Rusya idaresine geçmesini istemeye başlamıştı.

Yazının devamını Yedikıta Dergisi Kasım (75. Sayı 2014) sayısından okuyabilirsiniz.

 

Mustafa Usta

Recent Posts

Ölüm Yürüyüşünden Zaferle Dönenler Kore’de Türk Esirleri

Kore Savaşı'ndaki Türk askerin disiplin ve dirayeti, Amerikan ordusunun oldukça dikkatini çekmiş ve araştırma konusu…

7 gün ago

Bizans’ta Katalan Komutan Roger de Flor

Roger de Flor... Kimi zaman iyi bir kumandan, kimi zaman bir hain olarak anıldı. Bir…

7 gün ago

Dağlardan Çöllere Uzanan Serinlik: Buz Ticareti ve Karcılar

Tarih kitapları, kar hakkında bilgi verirken daha çok onun olumsuz rolünden bahsederler ve bu konuya…

7 gün ago

Ortamahalle’den Ortahisar’a Trabzon Günlüğü

Şimdi bu dönüşümün ortasında, eski ve yeni Trabzon arasında bir köprü kurarak; anılarımı ve şehri,…

7 gün ago

İsmi Satır Aralarında Kalmış Bir Büyük Hattat Akşemseddinzâde Mehmed Zeynüddin

Bazı mürekkepler vardır ki çok iz bıraksalar da kendileri görünmezler. İsimleri satır aralarında gizli kalmış,…

7 gün ago

İlimle Yükselen Medeniyet Selçuklular

Tarih sahnesinde öyle devirler vardır ki yalnızca kılıçla değil, kalemle de hüküm sürülür. Selçuklu asrı,…

7 gün ago