Kültür Tarihi

KİTAPLARA ADANMIŞ BİR ÖMÜR Muallim Cevdet Bey

Muallimliği ve öğretme aşkından dolayı “muallim” lakabıyla tanındı. Yemez içmez, varını yoğunu kitaba yatırırdı. Binlerce öğrenci yetiştirmiş, birçok kitap ve makaleler yazmış, ardında on bin cildin üzerinde kitap bırakmıştı…

Bir ilim ve kültür abidesi. Ömrünü kitaplara vakfeden ayaklı bir kütüphane. Tarihine ve milli değerlere sahip çıkan bir vatan sevdalısı. Kıymetli talebeler yetiştiren bir hoca. Pek çok değerli kitaba imza atmış bir yazar. Türk arşivciliğinin temellerini atmış bir hamiyetperver.

Muallim Mehmed Cevdet 1883’te Bolu’da doğmuştur. Babası Evkaf Memuru Mehmed Said Efendi’dir. Aslen Rumelili olan aile, 93 Harbi’nden sonra Bolu’ya göçmüş, Cevdet burada doğmuştur. İlk ve ortaokulu Bolu’da, liseyi ise vilayet merkezi Kastamonu’da tamamlamıştır. Daha sonra İstanbul’a giden Cevdet, Darülmuallimîn-i Âliye’nin (Erkek Öğretmen Okulu) Edebiyat bölümünü birincilikle bitirmiş, bir müddet de İstanbul Hukuk Mektebi’ne devam etmiştir. Aynı yıllarda Bayezid Camii’ndeki Arapça derslerini takip etmiş, kendi gayretiyle Farsça, Fransızca ve Almanca da öğrenmiştir.

Daruşşafaka, Robert Koleji ve Şemsülmekâtip gibi özel okullarda öğretmenlik yapan “Bolulu Mehmed Cevdet Bey”, bu yıllardan itibaren “Muallim Cevdet” olarak tanınmaya başladı. Bakü İslam Cemiyet-i Hayriyesi’nin daveti üzerine 1907’de Bakü’ye gidip 13 ay orada kalmış ve Füyûzat adlı öğretmen okulunu kurmuştur…

Yazının devamını Yedikıta Dergisi Eylül (73. Sayı 2014) sayısından okuyabilirsiniz.

Dr. Selman Soydemir

Recent Posts

Kars Müdafaası ve Kanada’ya İlham Veren Kahramanlık

Anadolu’nun Kafkaslara açılan kapısı Kars, Kırım Harbi’nde destansı bir mücadeleye sahne olmuştu. Rus ordusunun bütün…

2 hafta ago

Buzlar Altında 33 Yıl

Andree ve iki yol arkadaşı, 1897 yılında hidrojenle dolu balonlarıyla Kuzey Kutbu’nu aşmayı hayal ederek…

2 hafta ago

Mavi Gözlü Aynu’z-Zerka

Medine-i Münevvere’nin su ihtiyacının temin edilmesi için, Emevîler devrinde, birtakım çalışmalar yapıldı. Şehrin yakınlarında bulunan…

2 hafta ago

Aydın’da Bir Osmanlı Mirası Cihanoğlu Camii

Bu defa yönümüzü, Aydın’ın kalbinde yer alan asırlık bir yapıya çeviriyoruz: Cihanoğlu Camii…

2 hafta ago

Beşiktaş’ın Zirvesinde Bir Ziynet Beşiktaşlı Yahya Efendi

Buyurunuz, Yahya Efendi’nin sadece Beşiktaş sırtlarını değil, gönülleri de yeşerten menkıbesini satırlarda arayalım…

2 hafta ago

Osmanlı Avrupa’ya İlk Nasıl Ayak Bastı?

Rumeli’ye geçişin kahramanlarından Gazi Süleyman Paşa, Osmanlı tarihine “Rumeli Fatihi” olarak adını yazdırırken; Osmanlı neferlerinden…

2 hafta ago