Her biri birer kültür hazinesi olan yazma eserlerimiz, zamanımıza gelinceye kadar çeşitli safhalardan geçti. İslâmî kültür ve medeniyette ilmî birikimin en önemli taşıyıcısı ve aktarıcısı olan bu yazma kitaplar, birçok unsurdan meydana geliyor. Gerek muhteviyatı, gerekse estetik özellikleri yönünden birer şaheserdirler. Peki ecdadımızdan bize miras bu kıymetli eserleri layıkıyla biliyor muyuz?..
El Yazmaları Nasıl Hazırlanırdı?
Her aşaması ayrı bir ustalık isteyen yazmaların hazırlanışı, meşakkatli bir işti. Bir el yazmasının meydana gelmesi için kalem, kâğıt ve mürekkep ana malzeme idi. Ham kâğıt önce tabiî maddeler kullanılarak boyanır, sonra un yahut nişasta muhallebisi veya kestirilmiş yumurta akı ile âharlanırdı. Son olarak mührelenip terbiye edilirdi. Artık üzerinde kalem gezdirmeye hazır olan kâğıt, istenilen ebatta kesilir ve onu mahirâne kullanacak hattatın önüne gelirdi.
Hattatlar yazım işini bitirdikten sonra sıra yazmanın bezenmesinde idi. Bezeme işini yapan müzehhibler, yazmayı süsledikten sonra sayfaları tekrar hattata gönderirdi. Hattatlar ilgili kısımlara lazım gelen yazıları yazar, işi bittikten sonra sayfalar mücellide teslim edilirdi. Mücellidhanede sayfalar bir bir dikilir, hepsi bir hizada durup dağılmasınlar diye şirazesi örülürdü. Sonra da sayfaları korumak için bir cilt yapılırdı. Böylece hattat, müzehhib ve mücellidin müşterek çalışmasıyla yazma kitap, okunmaya hazır hâle gelirdi.
Bir Yazma Nelerden Meydana Gelir?
Kâğıt, Metin, Süsleme (tezhib, minyatür, ebru), Cilt
Yazının tamamını Yedikıta Dergisi 127. sayısından (Mart 2019) okuyabilirsiniz.
Selçuklu sultanlarının Haremeyn’e olan bağlılıkları ve İslâm ümmetine hizmet etme arzusu, her şeyin üzerinde olmuştur.…
Çanakkale’de bir yanda düşmanla göğüs göğüse çarpışılırken, diğer yanda yakıcı sıcak, toz bulutları, sinekler ve…
Bir fotoğraf karesinin arkasında yer alan ifadeler, sadece bir fotoğrafı değil, o ânın içindeki bütün…
Tarihin en kudretli hükümdarlarından biri olan Sultan Süleyman Han’ın uzun ve zaferlerle dolu saltanatı, kudretinin…
Selçuklu döneminde sultanlarla birlikte vezirler ve önde gelen devlet adamları da mukaddes beldelere hizmet etmeyi…
Hac emîrliği, Abbasîler ve Selçuklular devrinde güvenliğin ötesinde siyasî ve dinî otoritenin de sembolü olmuştur.…
View Comments
O sayfaların kokusu ne kadar güzeldir kim bilir, İstanbul un ahşap kokulu köy evleri gibi.......