İbrahim Paşa Sarayı’nın Ayakta Kalma Mücadelesi

Klasik Osmanlı mimarisinin en nadide yapılarından İbrahim Paşa Sarayı, geçmişin Atmeydanı, günümüzün Sultanahmet Meydanı’nda arz-ı endam etmeye devam ediyor. Tarihî süreç içinde birçok siyasî ve mimarî badireler atlatan saray, yıkılmaktan son anda kurtulmuştu…

Padişah saraylarına alışık olduğumuz Osmanlı tarihinde, özel saray mimarisinin nadide örneklerinden biridir İbrahim Paşa Sarayı. Kanuni Sultan Süleyman devri veziriazamı Makbul İbrahim Paşa tarafından yaptırıldığı bilinmektedir.

Topkapı Sarayı Müzesi Arşivi’nde bulunan ve İstanbul Emini Ömer Ağa tarafından padişaha takdim edilen 1521 tarihli bir belgeden hareketle sarayın, mevcut bir konağın önemli değişiklikler, eklemeler ve tamirler yapılmak suretiyle meydana getirildiği anlaşılmaktadır. İçinde bir kule ve çardağı, köşk, hazine odası, hamam, kiler, mutfaklar, divanhane, hassa evleri, ahır gibi kısımları bulunan bu yapının 1520’den önce, çok kısa bir süre içinde tamamlandığı biliniyor.

Zaman zaman padişahın da ağırlandığı sarayda, Kanuni Sultan Süleyman’ın kız kardeşi ile evlenen İbrahim Paşa’nın ihtişamlı düğünü de yapılmıştır. İbrahim Paşa’nın 1536’da vefatı üzerine saray, Hazine-i Hümâyûn’a alınmıştır. Bundan sonra bir kısmı iç oğlanlarına ayrılmış, birçok kere tamirattan geçirilerek tarih içinde farklı kişi ve kurumlara tahsis edilmişti. Sultan sarayları dışında günümüze ulaşabilen ender özel saraylardan biri olan şimdiki yapı, geniş koleksiyonu ile Türk-İslâm Eserleri Müzesi olarak kullanılıyor.

Yıkım Mühendisliği

1936 yılında “şehir mütehassısı” unvanıyla Fransa’dan getirtilen Henry Prost, yaptığı şehir planı ile âdeta İstanbul’un altını üstüne getirir. Birçok tarihî yapı ve bölge ile alâkalı çok yıkıcı düşünceleri vardır. Bu planlardan İbrahim Paşa Sarayı da nasibini alır.

Yazının tamamını Yedikıta Dergisi 171. sayısından (Kasım 2022) okuyabilirsiniz.

Dr. Ahmet Hamdi Bülbül

Recent Posts

Mukaddes Topraklara Selçuklu Hizmeti

Selçuklu sultanlarının Haremeyn’e olan bağlılıkları ve İslâm ümmetine hizmet etme arzusu, her şeyin üzerinde olmuştur.…

2 hafta ago

Çanakkale Siperlerinde Bir Damla Su

Çanakkale’de bir yanda düşmanla göğüs göğüse çarpışılırken, diğer yanda yakıcı sıcak, toz bulutları, sinekler ve…

2 hafta ago

Fotoğraf Arkası Yazıları

Bir fotoğraf karesinin arkasında yer alan ifadeler, sadece bir fotoğrafı değil, o ânın içindeki bütün…

2 hafta ago

Şehzade Cihangir ve Sultan Süleyman Han’ın Serencamı

Tarihin en kudretli hükümdarlarından biri olan Sultan Süleyman Han’ın uzun ve zaferlerle dolu saltanatı, kudretinin…

2 hafta ago

Peygamber Âşığı İki Vezir

Selçuklu döneminde sultanlarla birlikte vezirler ve önde gelen devlet adamları da mukaddes beldelere hizmet etmeyi…

2 hafta ago

Selçuklu Hac Emîrlerinin Mukaddes Beldelere Hizmetleri

Hac emîrliği, Abbasîler ve Selçuklular devrinde güvenliğin ötesinde siyasî ve dinî otoritenin de sembolü olmuştur.…

2 hafta ago