Teknoloji Tarihi

Elektrikle Aydınlanan İlk Şehir Tarsus

Günümüzde Mersin’e bağlı bir ilçe olmasına rağmen birçok ilimizden daha büyük bir şehir olan Tarsus, barındırdığı tarihî değerlerin yanında şehircilik alanında birçok uygulamanın ilk olarak hayata geçirildiği yer olmuştur. Meselâ, Adana Vilâyeti dâhilinde ilk parke kaldırımlar Tarsus sokaklarına döşenmiş, Anadolu’da madenî borularla evlere kadar su isâlesi ilk olarak Tarsus’ta yapılmıştı. Türkiye’deki ilk elektrik santrali de Tarsus’ta kurulmuş ve ilk şehir elektriği üretimi burada gerçekleştirilmişti…

Tarsus, köklü geçmişi ve kültür bakımından zenginliği ile her dönemde bulunduğu coğrafyanın en önemli şehirlerinden biri olagelmiştir. Gerek antik çağda gerekse İslâm hâkimiyetine girdikten sonraki dönemlerde jeopolitik öneminin yanında, sahip olduğu zengin kültür yapısı Tarsus’un ön plana çıkmasının en önemli sebebidir.

Tarsus, Yavuz Sultan Selim devrinde Memluklular üzerine yapılan Mısır seferi sırasında Osmanlı hâkimiyetine girdi. Sahip olduğu limanı ve ticaret yollarının kavşağında yer alan vaziyeti sayesinde, canlı bir ticarî hayatın olduğu Tarsus, bu özelliğini daima korudu. Özellikle 19. yüzyılın ortalarından itibaren tarım ve sanayi sahalarında yapılan yatırımlar neticesinde daha da gelişme gösteren şehir, birçok açıdan komşu şehirler içerisinde ön plana çıkmaya başladı. Bu çerçevede, 20. yüzyılın başlarında diğer şehirlere örnek olacak yeniliklerin ilk olarak hayata geçirildiği, ülkenin en mamur şehirlerinin başında gelmekteydi. Meselâ, Adana Vilâyeti dâhilinde ilk parke kaldırımlar Tarsus sokaklarına döşenmiştir. Anadolu’da madenî borularla evlere kadar su isâlesi ilk olarak Tarsus’ta yapılmıştır. Bunlardan başka Türkiye’deki ilk elektrik santrali 1902 yılında Tarsus’ta kurulmuş ve ilk şehir elektriği üretimi de burada gerçekleştirilmiştir.1İstanbul’un bile 14 Şubat 1914 tarihinde elektriğe kavuştuğu düşünülürse, o dönemde Tarsus’un bayındırlık alanında ülke içerisindeki konumu daha net ortaya çıkar.

Yazının devamını Yedikıta Dergisi Mayıs (45. Sayı 2012) sayısından okuyabilirsiniz.

Dr. Sacit Uğuz

Recent Posts

Buhara’dan Bursa’ya Uzanan Gönül Köprüsü Emir Sultan Hazretleri

Tasavvufun derinliklerinde yoğrulmuş, ilim ve hikmetle mücehhez velî ve Peygamber neslinden olan Emir Sultan Hazretleri’nin,…

3 hafta ago

Osmanlı’nın Sanayi Mirası Feshane Bugün Sanat Kültür Merkezi

Bir zamanlar Osmanlı’nın sanayi hamlelerinden biri olarak kurulan ve yıllarca Eyüpsultan’ın silüetinde mütevazı duruşuyla varlığını…

3 hafta ago

İbadet Tahtı Hünkâr Mahfili

Yüzyıllar boyunca nice padişahlar, nice vezirler; camilerde zafer öncesi ellerini kaldırıp dua etmiş, cemaatle aynı…

3 hafta ago

Doğu’yu Fotoğraflayan Batılı Paul Nadar

Nadarlar, dünya fotoğrafçılığının seyrine damga vuran bir aile. Paul Nadar da fotoğrafçı babanın fotoğrafçı oğlu.…

3 hafta ago

Hattat Ârif Hikmet Bey ve Hatt-ı Sünbülî’nin İzinde

Bu makalemizde Ârif Hikmet’in hem sanat anlayışına hem de Hatt-ı Sünbülî’nin tasavvufî estetiğine göz atıyoruz…

3 hafta ago

Aziz Emanet Kadın

İslâm’da kadın, yalnızca bir birey değil; rahmetin, şefkatin ve faziletin timsalidir. Cahiliye devrinin karanlığını vahyin…

3 hafta ago