Müslüman Türkler tarafından kurulmuş ilk büyük devlet olan Selçuklular, tarih sahnesine 11. asırda çıktılar. Orta Asya’nın bozkırlarından Müslümanların kızıl elması İstanbul sınırlarına kadar geniş bir coğrafyaya hâkim oldular. Kısa zamanda İslâm dünyasının en büyük gücü hâline gelerek hüküm sürdükleri topraklarda ihtişamlı bir medeniyet inşa ettiler. Hükümranlıklarında huzurun mimarı olan Selçuklu Sultanları, geride zengin bir miras bırakarak ebedî âleme göçüp gittiler…
Oğuz Yabgu Devleti’nde Subaşı (ordu komutanı) olan Selçuk Bey, Oğuzların Kınık boyuna mensuptur. Oğuz Yabgusu ile yaşadığı fikir ayrılığından sonra maiyetiyle beraber Cend şehrine göçer (960). Burada İslâmiyet’i kabul ederek Selçuklu Devleti’nin temellerini atar. 1007 yılına gelindiğinde Selçuk Bey, 100 yaşını aşmış olarak Cend’de vefat eder. Selçuk Bey’in Mikail, İsrail (Arslan), Yusuf, Musa isimlerinde dört oğlu vardı. En büyük oğlu Mikail daha babası hayatta iken bir savaşta ölmüş (995), onun iki oğlu Tuğrul ve Çağrı, bizzat dedeleri Selçuk Bey tarafından yetiştirilmiştir. Selçuk Bey’in ardından ailenin başına Arslan geçer. Bir süre sonra Arslan Yabgu, Gazneli Sultanı Mahmud tarafından esir edilince Selçukluların başına Musa Yabgu geçse de (1025) bu tarihten sonra Selçukluların asıl idaresi, Tuğrul ve Çağrı beylerin elindedir.
Selçukluların tarih sahnesine devlet olarak çıkmaları, bu iki kardeş zamanında oldu. Önce Gaznelileri sonra da Karahanlıları yenerek esaretten kurtuldular. Esaret zincirini kırdıkları Dandanakan Zaferi, sadece Selçuklular için değil, aynı zamanda İslâm dünyası için de umuttu. Nişabur merkez olarak kurulan Selçuklu tahtına, Tuğrul Bey çıktı. Türk devlet geleneğince ülkeyi kardeşiyle idare etti. Onun zamanında sınırlar hızla büyümeye devam etti. İslâm âleminin Sünnî lideri Abbasî halifesi, Şiî tahakkümünden kurtarıldı. İslâm dünyasının müdafaası artık Selçukluların omuzlarındaydı. Selçukluları cihan- devleti hâline getirecek adımlar, onun zamanında atıldı. Önce kardeşi Çağrı Bey vefat etti, sonra 70 yaşını geçkin Sultan Tuğrul (1063). Kardeşi Merv’e, kendisi de Rey şehrine defnedildi.
Yazının tamamını Yedikıta Dergisi 133. sayısından (Eylül 2019) okuyabilirsiniz.
Selçuklu sultanlarının Haremeyn’e olan bağlılıkları ve İslâm ümmetine hizmet etme arzusu, her şeyin üzerinde olmuştur.…
Çanakkale’de bir yanda düşmanla göğüs göğüse çarpışılırken, diğer yanda yakıcı sıcak, toz bulutları, sinekler ve…
Bir fotoğraf karesinin arkasında yer alan ifadeler, sadece bir fotoğrafı değil, o ânın içindeki bütün…
Tarihin en kudretli hükümdarlarından biri olan Sultan Süleyman Han’ın uzun ve zaferlerle dolu saltanatı, kudretinin…
Selçuklu döneminde sultanlarla birlikte vezirler ve önde gelen devlet adamları da mukaddes beldelere hizmet etmeyi…
Hac emîrliği, Abbasîler ve Selçuklular devrinde güvenliğin ötesinde siyasî ve dinî otoritenin de sembolü olmuştur.…
View Comments
İslâmin bayraktari olan Ecdadımız i minnet ve şükranla yad ediyoruz