Osmanlı Tarihi

Bir İngiliz’in Çanakkale Savaşı Günlüğü

İngiliz mayın gemisinde görevli bir mühendisin, savaşın yüz gününü anlattığı günlüğünde, önemli bilgiler yer alıyor…

Çanakkale savaşı esnasında “Loch Broom” adlı İngiliz mayın tarama gemisinde görevli Mühendis John Monaghan bir günlük tutmuştu. İngiliz arşivlerindeki araştırmalarım esnasında rastladığım, arşiv görevlilerinin “A Trawlers Part in the Gallipoli Campaign” adını verdikleri John Monaghan tarafından kaleme alınan günlük beni oldukça heyecanlandırdı. Savaş esnasında el yazısıyla yazılmış olan günlük, savaşa bir de düşman saflarından bakabilmek adına ayrı bir öneme sahip olmalıydı.

Günlük, 15 Mart-28 Haziran 1915 tarihleri arasında savaşın en yoğun zamanında tutulmuş ve yaklaşık 100 günü kapsıyor. John Monaghan’ın günlüğe 15 Mart 1915 günü başladığı anlaşılıyor. Yani Türk ordusunun Çanakkale Deniz Savaşı’nı kazanarak boğazların hâkimiyetinin tekrar Türklere geçmesinden üç gün önce. John, denize gömülen meşhur savaş gemilerinin yok oluşunu, bizzat şahidi olarak günlüğüne yazmış. 25 Nisan’da ise, Anzak Koyu’ndan topladıkları cesetlerden bahsediyor. Savaşın en zor zamanlarına şahit olan yazar, ağır yaralıların can çekişmelerine ve yaralardan ötürü çektikleri dayanılmaz acıya da şahit olarak bunlara günlüğünde yer vermiş.

Yazının devamını Yedikıta Dergisi 79. sayısından (Mart 2015) okuyabilirsiniz.

Yasemin Çetin

Recent Posts

Balkanlarda Müslüman Kimliğinin Kalbi Deliorman

“Serhaddin ucunda bir gölge, bir dua gibi durur bazı yerler. Deliorman da onlardan biridir; sessiz,…

4 gün ago

Kanuni Sultan Süleyman Han’ın Son Vasiyeti

Cihan hükümdarı Kanuni Sultan Süleyman, son seferinden hemen önce yazdığı vasiyetnamesinde su hizmetinden bahsediyordu…

4 gün ago

Anadolu’da Taşa Kazınmış En Büyük Türkçe Kitabe Taş Vakfiye

Anadolu topraklarında dikilitaş formundaki en büyük Türkçe kitabe, Germiyanoğluları zamanında dikilmiştir. Kütahya’da bulunan kitabe, taş…

4 gün ago

Nizâmülmülk’ün Manevî Dünyası

“Her gün için bir parça ekmeğim ve ibadet edeceğim bir mescidim olsun, bu bana yeter.”

4 gün ago

Marka Şehir Londra

Bir şehir nasıl marka olur? Veya bir şehir nasıl pazarlanır? Bu sorulara en isabetli cevabı,…

4 gün ago

İslâm Şehir Tarihçiliğinin İlkleri

Bu makalemizde İslâm şehirciliğinin ilk dönemlerine ve şehir müelliflerinin ilk misallerine temas edeceğiz…

4 gün ago