Osmanlı Tarihi

Bir İngiliz’in Çanakkale Savaşı Günlüğü

İngiliz mayın gemisinde görevli bir mühendisin, savaşın yüz gününü anlattığı günlüğünde, önemli bilgiler yer alıyor…

Çanakkale savaşı esnasında “Loch Broom” adlı İngiliz mayın tarama gemisinde görevli Mühendis John Monaghan bir günlük tutmuştu. İngiliz arşivlerindeki araştırmalarım esnasında rastladığım, arşiv görevlilerinin “A Trawlers Part in the Gallipoli Campaign” adını verdikleri John Monaghan tarafından kaleme alınan günlük beni oldukça heyecanlandırdı. Savaş esnasında el yazısıyla yazılmış olan günlük, savaşa bir de düşman saflarından bakabilmek adına ayrı bir öneme sahip olmalıydı.

Günlük, 15 Mart-28 Haziran 1915 tarihleri arasında savaşın en yoğun zamanında tutulmuş ve yaklaşık 100 günü kapsıyor. John Monaghan’ın günlüğe 15 Mart 1915 günü başladığı anlaşılıyor. Yani Türk ordusunun Çanakkale Deniz Savaşı’nı kazanarak boğazların hâkimiyetinin tekrar Türklere geçmesinden üç gün önce. John, denize gömülen meşhur savaş gemilerinin yok oluşunu, bizzat şahidi olarak günlüğüne yazmış. 25 Nisan’da ise, Anzak Koyu’ndan topladıkları cesetlerden bahsediyor. Savaşın en zor zamanlarına şahit olan yazar, ağır yaralıların can çekişmelerine ve yaralardan ötürü çektikleri dayanılmaz acıya da şahit olarak bunlara günlüğünde yer vermiş.

Yazının devamını Yedikıta Dergisi 79. sayısından (Mart 2015) okuyabilirsiniz.

Yasemin Çetin

Recent Posts

Ölüm Yürüyüşünden Zaferle Dönenler Kore’de Türk Esirleri

Kore Savaşı'ndaki Türk askerin disiplin ve dirayeti, Amerikan ordusunun oldukça dikkatini çekmiş ve araştırma konusu…

3 hafta ago

Bizans’ta Katalan Komutan Roger de Flor

Roger de Flor... Kimi zaman iyi bir kumandan, kimi zaman bir hain olarak anıldı. Bir…

3 hafta ago

Dağlardan Çöllere Uzanan Serinlik: Buz Ticareti ve Karcılar

Tarih kitapları, kar hakkında bilgi verirken daha çok onun olumsuz rolünden bahsederler ve bu konuya…

3 hafta ago

Ortamahalle’den Ortahisar’a Trabzon Günlüğü

Şimdi bu dönüşümün ortasında, eski ve yeni Trabzon arasında bir köprü kurarak; anılarımı ve şehri,…

3 hafta ago

İsmi Satır Aralarında Kalmış Bir Büyük Hattat Akşemseddinzâde Mehmed Zeynüddin

Bazı mürekkepler vardır ki çok iz bıraksalar da kendileri görünmezler. İsimleri satır aralarında gizli kalmış,…

3 hafta ago

İlimle Yükselen Medeniyet Selçuklular

Tarih sahnesinde öyle devirler vardır ki yalnızca kılıçla değil, kalemle de hüküm sürülür. Selçuklu asrı,…

3 hafta ago