Categories: Kültür Tarihi

Betona Gömülen Hatıralar

Toprak, bir milletin hafızasıdır. O hafızanın en derin satırlarını ise mezar taşları yazar. Her biri birer sessiz şair gibi duran bu taşlar, bir medeniyetin dilini, yasını, inancını ve estetik anlayışını yansıtır. Lakin biz, ne yazık ki bu taşı da taşıdığı manayı da anlamaktan uzaklaştık. Üzerine “hüve’l-bâkî” yazılan mezar taşları artık “beton kalıpların” içine hapsediliyor. Çünkü artık sadece şehirlerimiz değil, kalpler de betonlaştı.
Oysa bir milletin ölülerine gösterdiği hürmet, onun geçmişe olan bağlılığını, geleceğe olan iddiasını gösterir. Mezar taşlarının dili sustukça, bizim dilimiz de anlamını yitiriyor. Hafızasını toprağa değil, betona gömen bir toplum ne kendini anlayabilir ne de geleceğe bir iz bırakabilir…

Bu vatan, toprağın kara bağrında
Sıradağlar gibi duranlarındır.”

Öyle diyor şair. Bu toprak, ölülerimizin emaneti.
Geçmişimizin, atalarımızın, ecdadımızın.. Ama biz, kabrine bile tahammül edemediğimiz ölülerimizi betona kurban ettik. “Ölülerinizi hayırla yâd edin!” hadîs-i şerîfini hepimiz işitmişizdir zannımca. “Asil bir ihtar. Ölülerinizi, yani sizden olanları…” diyor bir mütefekkir. “Aynı mukaddeslere inanan, aynı kavgaların içinde yoğrulmuş, aynı emel ve hınçları bölüşmüş insanları…”

“Hüve’l-Hayyü’l-Bâkî -Nûr-ı dîdem Şevket İbrahim Bey’in?
Nahl-i gül-endâmı çiçekten görünce zahmeti
Gülnihâl-i cismi ol cevre tahammül etmeyip
Kıldı on bir günde doğru bâğ-ı hulde rıhleti…”

“Hüve’l-Bâkî-Nevcivânımız uçtu Cennet bağına,
Firâkı kaldı vâlideyni cânına…”

Yazının tamamını Yedikıta Dergisi 204. sayısından (Ağustos 2025) okuyabilirsiniz.

Osman Ilgın

Recent Posts

Horasan’ın İncisi Merv

Düzlüklerinde savrulan her bir toz zerreciği dahi buram buram tarih kokar Merv’in. Sanki akıp giden…

2 gün ago

Timur Beg’in Mimarî Mirası

Timurlu mimarîsi, pek çok farklı coğrafyadan taşıdığı izlerle Orta Asya’daki İslâm sanatının zirvesidir. Sonraki devirler…

2 gün ago

Yavuz Sultan Selim Han’ın Âlim Dostu Molla Halîmî Çelebi

Osmanlı ilim ve irfan geleneğinin parlak simalarından Halîmî Çelebi, ilmiyle âmil, ahlâkıyla mümtaz bir âlimdir.

2 gün ago

Selçuklu Medeniyetinin Bilgi Hazineleri Kütüphaneler

Selçuklu sultanları ve devlet adamları, kitaplara duydukları hürmeti, ülkenin dört bir yanında inşa ettikleri kütüphanelerle…

2 gün ago

Batılı Seyyahların Gözüyle Osmanlı Kadını

“Türk insanı şefkatlidir, ailesine düşkündür. Evlilik ve aile bağlarına genel olarak Avrupalılardan daha çok saygı…

2 gün ago

Tuna Kıyısında Bir Tarih Ingolstadt

Orta Çağ’dan kalma şatoları, dev araç fabrikası ve Bavyera Ordu Müzesi’nde sergilenen Osmanlı çadırıyla Ingolstadt,…

2 gün ago