Categories: Kültür Tarihi

Betona Gömülen Hatıralar

Toprak, bir milletin hafızasıdır. O hafızanın en derin satırlarını ise mezar taşları yazar. Her biri birer sessiz şair gibi duran bu taşlar, bir medeniyetin dilini, yasını, inancını ve estetik anlayışını yansıtır. Lakin biz, ne yazık ki bu taşı da taşıdığı manayı da anlamaktan uzaklaştık. Üzerine “hüve’l-bâkî” yazılan mezar taşları artık “beton kalıpların” içine hapsediliyor. Çünkü artık sadece şehirlerimiz değil, kalpler de betonlaştı.
Oysa bir milletin ölülerine gösterdiği hürmet, onun geçmişe olan bağlılığını, geleceğe olan iddiasını gösterir. Mezar taşlarının dili sustukça, bizim dilimiz de anlamını yitiriyor. Hafızasını toprağa değil, betona gömen bir toplum ne kendini anlayabilir ne de geleceğe bir iz bırakabilir…

Bu vatan, toprağın kara bağrında
Sıradağlar gibi duranlarındır.”

Öyle diyor şair. Bu toprak, ölülerimizin emaneti.
Geçmişimizin, atalarımızın, ecdadımızın.. Ama biz, kabrine bile tahammül edemediğimiz ölülerimizi betona kurban ettik. “Ölülerinizi hayırla yâd edin!” hadîs-i şerîfini hepimiz işitmişizdir zannımca. “Asil bir ihtar. Ölülerinizi, yani sizden olanları…” diyor bir mütefekkir. “Aynı mukaddeslere inanan, aynı kavgaların içinde yoğrulmuş, aynı emel ve hınçları bölüşmüş insanları…”

“Hüve’l-Hayyü’l-Bâkî -Nûr-ı dîdem Şevket İbrahim Bey’in?
Nahl-i gül-endâmı çiçekten görünce zahmeti
Gülnihâl-i cismi ol cevre tahammül etmeyip
Kıldı on bir günde doğru bâğ-ı hulde rıhleti…”

“Hüve’l-Bâkî-Nevcivânımız uçtu Cennet bağına,
Firâkı kaldı vâlideyni cânına…”

Yazının tamamını Yedikıta Dergisi 204. sayısından (Ağustos 2025) okuyabilirsiniz.

Osman Ilgın

Recent Posts

Balkanlarda Müslüman Kimliğinin Kalbi Deliorman

“Serhaddin ucunda bir gölge, bir dua gibi durur bazı yerler. Deliorman da onlardan biridir; sessiz,…

2 hafta ago

Kanuni Sultan Süleyman Han’ın Son Vasiyeti

Cihan hükümdarı Kanuni Sultan Süleyman, son seferinden hemen önce yazdığı vasiyetnamesinde su hizmetinden bahsediyordu…

2 hafta ago

Anadolu’da Taşa Kazınmış En Büyük Türkçe Kitabe Taş Vakfiye

Anadolu topraklarında dikilitaş formundaki en büyük Türkçe kitabe, Germiyanoğluları zamanında dikilmiştir. Kütahya’da bulunan kitabe, taş…

2 hafta ago

Nizâmülmülk’ün Manevî Dünyası

“Her gün için bir parça ekmeğim ve ibadet edeceğim bir mescidim olsun, bu bana yeter.”

2 hafta ago

Marka Şehir Londra

Bir şehir nasıl marka olur? Veya bir şehir nasıl pazarlanır? Bu sorulara en isabetli cevabı,…

2 hafta ago

İslâm Şehir Tarihçiliğinin İlkleri

Bu makalemizde İslâm şehirciliğinin ilk dönemlerine ve şehir müelliflerinin ilk misallerine temas edeceğiz…

2 hafta ago