Kültür Tarihi

TARİHİ DEĞİŞTİRECEK HARİTALAR

Tarih boyunca hakkında en fazla harita ve görüntülü malzeme bulunan şehirlerden birisi hiç şüphesiz İstanbul’dur. İstanbul Büyükşehir Belediyesi Kültür A.Ş. tarafından yayınlanan “Sultan II. Abdülhamid Devri Harita ve Planlarında İstanbul” isimli eserle, Sultan İkinci Abdülhamid devrine ait 150 harita ve plan gün yüzüne çıkarıldı. Bazıları ilk kez yayınlanan ve tek kitapta bir araya getirilen harita ve planlarla İstanbul’un tarihi yeniden yazılacak…

Tarihin her dönemi için vazgeçilmez birer görsel kaynaktır haritalar. Askeri, coğrafi, siyasi ve idari bakımdan olduğu kadar kültür tarihi açısından da yol gösterici nitelikteki bu eserler, eskiden beri hazırlandığı devri yansıtmasının yanında, şehirleri kuşbakışı göstermeleri sebebiyle de devlet çalışmalarının merkezinde bulunmuşlardır.

İnsanlar, üzerinde yaşadıkları veya henüz keşfettikleri yerleri yazılı hale getirebilmek için ekseriyetle haritaları kullandılar. Hatta haritacılığın yazının icadından evvel de var olduğuna dair iddialar mevcut. Haritaya benzeyen ilk kalıntıların M.Ö 6200’lü yıllara uzanması da haritacılığın ve haritaların ne denli eski olduğunu göstermekte.

İslâm’ın ilk devirlerinden itibaren haritacılığa önem verilmişti. İslâm âleminde bilinen ilk dünya haritası ise Bağdat’ta Halife Me’mun (813–833) için hazırlanan kâinat, yıldızlar, yeryüzündeki kara ve denizler ile yerleşim alanları ve şehirleri gösteren EsSuretü’l-Me’muniyye isimli eserdir.

Yazının devamını Yedikıta Dergisi Mart (67. Sayı 2014) sayısından okuyabilirsiniz.

Soner Demirsoy

Recent Posts

Ölüm Yürüyüşünden Zaferle Dönenler Kore’de Türk Esirleri

Kore Savaşı'ndaki Türk askerin disiplin ve dirayeti, Amerikan ordusunun oldukça dikkatini çekmiş ve araştırma konusu…

1 hafta ago

Bizans’ta Katalan Komutan Roger de Flor

Roger de Flor... Kimi zaman iyi bir kumandan, kimi zaman bir hain olarak anıldı. Bir…

1 hafta ago

Dağlardan Çöllere Uzanan Serinlik: Buz Ticareti ve Karcılar

Tarih kitapları, kar hakkında bilgi verirken daha çok onun olumsuz rolünden bahsederler ve bu konuya…

1 hafta ago

Ortamahalle’den Ortahisar’a Trabzon Günlüğü

Şimdi bu dönüşümün ortasında, eski ve yeni Trabzon arasında bir köprü kurarak; anılarımı ve şehri,…

1 hafta ago

İsmi Satır Aralarında Kalmış Bir Büyük Hattat Akşemseddinzâde Mehmed Zeynüddin

Bazı mürekkepler vardır ki çok iz bıraksalar da kendileri görünmezler. İsimleri satır aralarında gizli kalmış,…

1 hafta ago

İlimle Yükselen Medeniyet Selçuklular

Tarih sahnesinde öyle devirler vardır ki yalnızca kılıçla değil, kalemle de hüküm sürülür. Selçuklu asrı,…

1 hafta ago