Kültür Tarihi

TARİHİ DEĞİŞTİRECEK HARİTALAR

Tarih boyunca hakkında en fazla harita ve görüntülü malzeme bulunan şehirlerden birisi hiç şüphesiz İstanbul’dur. İstanbul Büyükşehir Belediyesi Kültür A.Ş. tarafından yayınlanan “Sultan II. Abdülhamid Devri Harita ve Planlarında İstanbul” isimli eserle, Sultan İkinci Abdülhamid devrine ait 150 harita ve plan gün yüzüne çıkarıldı. Bazıları ilk kez yayınlanan ve tek kitapta bir araya getirilen harita ve planlarla İstanbul’un tarihi yeniden yazılacak…

Tarihin her dönemi için vazgeçilmez birer görsel kaynaktır haritalar. Askeri, coğrafi, siyasi ve idari bakımdan olduğu kadar kültür tarihi açısından da yol gösterici nitelikteki bu eserler, eskiden beri hazırlandığı devri yansıtmasının yanında, şehirleri kuşbakışı göstermeleri sebebiyle de devlet çalışmalarının merkezinde bulunmuşlardır.

İnsanlar, üzerinde yaşadıkları veya henüz keşfettikleri yerleri yazılı hale getirebilmek için ekseriyetle haritaları kullandılar. Hatta haritacılığın yazının icadından evvel de var olduğuna dair iddialar mevcut. Haritaya benzeyen ilk kalıntıların M.Ö 6200’lü yıllara uzanması da haritacılığın ve haritaların ne denli eski olduğunu göstermekte.

İslâm’ın ilk devirlerinden itibaren haritacılığa önem verilmişti. İslâm âleminde bilinen ilk dünya haritası ise Bağdat’ta Halife Me’mun (813–833) için hazırlanan kâinat, yıldızlar, yeryüzündeki kara ve denizler ile yerleşim alanları ve şehirleri gösteren EsSuretü’l-Me’muniyye isimli eserdir.

Yazının devamını Yedikıta Dergisi Mart (67. Sayı 2014) sayısından okuyabilirsiniz.

Soner Demirsoy

Recent Posts

Mukaddes Topraklara Selçuklu Hizmeti

Selçuklu sultanlarının Haremeyn’e olan bağlılıkları ve İslâm ümmetine hizmet etme arzusu, her şeyin üzerinde olmuştur.…

2 hafta ago

Çanakkale Siperlerinde Bir Damla Su

Çanakkale’de bir yanda düşmanla göğüs göğüse çarpışılırken, diğer yanda yakıcı sıcak, toz bulutları, sinekler ve…

2 hafta ago

Fotoğraf Arkası Yazıları

Bir fotoğraf karesinin arkasında yer alan ifadeler, sadece bir fotoğrafı değil, o ânın içindeki bütün…

2 hafta ago

Şehzade Cihangir ve Sultan Süleyman Han’ın Serencamı

Tarihin en kudretli hükümdarlarından biri olan Sultan Süleyman Han’ın uzun ve zaferlerle dolu saltanatı, kudretinin…

2 hafta ago

Peygamber Âşığı İki Vezir

Selçuklu döneminde sultanlarla birlikte vezirler ve önde gelen devlet adamları da mukaddes beldelere hizmet etmeyi…

2 hafta ago

Selçuklu Hac Emîrlerinin Mukaddes Beldelere Hizmetleri

Hac emîrliği, Abbasîler ve Selçuklular devrinde güvenliğin ötesinde siyasî ve dinî otoritenin de sembolü olmuştur.…

2 hafta ago