Kültür Tarihi

TARİHİ DEĞİŞTİRECEK HARİTALAR

Tarih boyunca hakkında en fazla harita ve görüntülü malzeme bulunan şehirlerden birisi hiç şüphesiz İstanbul’dur. İstanbul Büyükşehir Belediyesi Kültür A.Ş. tarafından yayınlanan “Sultan II. Abdülhamid Devri Harita ve Planlarında İstanbul” isimli eserle, Sultan İkinci Abdülhamid devrine ait 150 harita ve plan gün yüzüne çıkarıldı. Bazıları ilk kez yayınlanan ve tek kitapta bir araya getirilen harita ve planlarla İstanbul’un tarihi yeniden yazılacak…

Tarihin her dönemi için vazgeçilmez birer görsel kaynaktır haritalar. Askeri, coğrafi, siyasi ve idari bakımdan olduğu kadar kültür tarihi açısından da yol gösterici nitelikteki bu eserler, eskiden beri hazırlandığı devri yansıtmasının yanında, şehirleri kuşbakışı göstermeleri sebebiyle de devlet çalışmalarının merkezinde bulunmuşlardır.

İnsanlar, üzerinde yaşadıkları veya henüz keşfettikleri yerleri yazılı hale getirebilmek için ekseriyetle haritaları kullandılar. Hatta haritacılığın yazının icadından evvel de var olduğuna dair iddialar mevcut. Haritaya benzeyen ilk kalıntıların M.Ö 6200’lü yıllara uzanması da haritacılığın ve haritaların ne denli eski olduğunu göstermekte.

İslâm’ın ilk devirlerinden itibaren haritacılığa önem verilmişti. İslâm âleminde bilinen ilk dünya haritası ise Bağdat’ta Halife Me’mun (813–833) için hazırlanan kâinat, yıldızlar, yeryüzündeki kara ve denizler ile yerleşim alanları ve şehirleri gösteren EsSuretü’l-Me’muniyye isimli eserdir.

Yazının devamını Yedikıta Dergisi Mart (67. Sayı 2014) sayısından okuyabilirsiniz.

Soner Demirsoy

Recent Posts

Kars Müdafaası ve Kanada’ya İlham Veren Kahramanlık

Anadolu’nun Kafkaslara açılan kapısı Kars, Kırım Harbi’nde destansı bir mücadeleye sahne olmuştu. Rus ordusunun bütün…

3 hafta ago

Buzlar Altında 33 Yıl

Andree ve iki yol arkadaşı, 1897 yılında hidrojenle dolu balonlarıyla Kuzey Kutbu’nu aşmayı hayal ederek…

3 hafta ago

Mavi Gözlü Aynu’z-Zerka

Medine-i Münevvere’nin su ihtiyacının temin edilmesi için, Emevîler devrinde, birtakım çalışmalar yapıldı. Şehrin yakınlarında bulunan…

3 hafta ago

Aydın’da Bir Osmanlı Mirası Cihanoğlu Camii

Bu defa yönümüzü, Aydın’ın kalbinde yer alan asırlık bir yapıya çeviriyoruz: Cihanoğlu Camii…

3 hafta ago

Beşiktaş’ın Zirvesinde Bir Ziynet Beşiktaşlı Yahya Efendi

Buyurunuz, Yahya Efendi’nin sadece Beşiktaş sırtlarını değil, gönülleri de yeşerten menkıbesini satırlarda arayalım…

3 hafta ago

Osmanlı Avrupa’ya İlk Nasıl Ayak Bastı?

Rumeli’ye geçişin kahramanlarından Gazi Süleyman Paşa, Osmanlı tarihine “Rumeli Fatihi” olarak adını yazdırırken; Osmanlı neferlerinden…

3 hafta ago