Râşid Halifelerin Beşincisi Ömer Bin Abdülaziz

Hulefâ-yi Râşidîn yani Râşid Halifeler, ilk dört halife olup bunların tamamı hak ve adalet üzere halifelik yaparak insanlığa saadetli bir devir yaşatmışlardı. Onlardan sonra işin rengi değiştiğinden, Resûlüllah Efendimiz’in (s.a.v.) ve Hulefâ-yi Râşidîn’in (r.anhüm) devri hep hasretle yâd edilmişti. Emevîlerin sekizinci halifesi olan Ömer bin Abdülaziz, iki buçuk yıllık halifeliğinde öyle âdil ve İslâm esaslarına bağlı bir halifelik yaptı ki, kendisine “Beşinci Halife” denildi. Ayrıca büyük dedesi Hazret-i Ömer’in (r.a.) yolundan gidip onun gibi adaletle hükmederek zühd ve takva üzere yaşadığından “İkinci Ömer” diye de anıldı…

Hazret-i Ömer’in (r.a.) halifelik yılları… Yer, Medine-i Münevvere… Vakit gece yarısı… Halife hazretleri her zamanki âdeti üzere bütün Medine halkı sıcak yataklarında mışıl mışıl uyurken şehir sokaklarında kol gezmededir. Vakit sabaha yaklaşmıştır. Bir evden sesler duyulur. Halife eve yaklaşır, kulak kabartır. Bir anne ile kızı konuşmaktadır. Kadın kızına “Kalk süte su kat!” demektedir. Kız da “Müminlerin Emiri, süte su katmayı yasak etti.” diye mukabele etmektedir. Annesi, “Müminlerin Emiri nereden duyacak?” deyince kız da “Görünüşte ona itaat edip gizliden isyan mı edelim?” şeklinde cevap verir. Kızcağızın bu dürüstlüğüne hayran olan Hazret-i Ömer (r.a.), o evin hangi ev olduğunu iyice hafızasına kazıyarak makamına geldiğinde, oğlu Âsım’ı çağırtır. Ona: “Filan mahallede, filan evde bir kız var. Eğer kimsenin nikâhlısı değilse git, onu kendine nikâh et. Belki Cenab-ı Hak ondan hayırlı bir evlat ihsan eder.” Diye tembihler. Âsım da gidip bekâr olduğunu öğrendiği o kızı kendisine nikâhlar. Bu evlilikten Ümmü Âsım isminde bir kız dünyaya gelir. İşte bu Ümmü Âsım, “Hulefâ-yi Râşidîn’in Beşincisi” olarak yâd edilen Ömer bin Abdülaziz’in annesinden başkası değildir.

Ömer bin Abdülaziz Hazretleri, Emevî halifelerinin sekizincisidir. Babası, halifelik sırası kendisine gelmeden vefat eden, buna karşın 20 yıl kadar Mısır valiliği yapan Abdülaziz bin Mervan’dır. Annesi, yukarıda temas ettiğimiz üzere İslâm’ın ikinci Halifesi Hazret-i Ömer bin Hattab’ın kız torunu Ümmü Âsım’dır. Yani Hazret-i Ömer (r.a.), Ömer bin Abdülaziz’in ana tarafından dedesinin babası olmaktadır.

Gençlik Yılları

Ömer bin Abdülaziz (r.a.), Miladî 680 yılında Medine-i Münevvere’de doğdu. Babası Mısır valisi olunca onu yanına getirtti. Abdülaziz, Emevî ailesi içinde adalet ve dindarlıkla temayüz etmiş bir zattı. Oğlunun Mısır’da iken mükemmel bir İslâm terbiyesiyle büyütülüp yetiştirilmesini sağladı. Küçük yaşta hıfzını tamamlayan Ömer, daha iyi bir eğitim alması, fıkıh ilmini tahsil etmesi için Medine’ye gönderildi. Ömer bin Abdülaziz, burada Enes bin Mâlik, büyük dayısı Abdullah bin Ömer, Abdullah bin Ca‘fer bin Ebû Tâlib, Saîd bin Müseyyeb (r.anhüm) gibi âlim ve fakih zatların sohbetlerinde bulunup kendilerinden hadis-i şerif dinledi.

Yazının devamını Yedikıta Dergisi 145. sayısından (Eylül 2020) okuyabilirsiniz.