Sadrazamların tayin ve azlini belirleyen sembol mühr-i hümayun, yani padişahın mührüydü. Mührün padişah tarafından bir kişiye verilmesiyle tayin, geri alınmasıyla da azil gerçekleşmiş olurdu. Sadrazamı diğer vezirlerden ayıran hususiyet, onun padişahın mutlak vekili olduğunu gösteren bu mühr-i hümayundu. Bu mutlak vekile itaat, padişaha itaat etmek demekti…
Osmanlı Devleti’ne ait her türlü idarî, hukûkî, siyasî, iktisadî meselelerin görüşülüp padişah tasdik ettikten sonra icraata geçirildiği en büyük merci Divan-ı Hümayun yani günümüzdeki karşılığı ile Bakanlar Kurulu idi. Fatih Sultan Mehmed Han devrinden itibaren bu divanın başkanlığını sadrazam yani başbakan yapmaya başladı. Divan, sadrazamdan başka kubbe vezirleri, Defterdar (Maliye Bakanı), Reisülküttab (Dışişleri Bakanı), Sadaret Kethüdası (İçişleri Bakanı), Yeniçeri ağası (Genelkurmay Başkanı), Kaptan-ı Derya (Deniz Kuvvetleri Komutanı) gibi vazifelilerden oluşuyordu. Fakat biz bu yazımızda Divan’ın başkanı ve Osmanlı Devleti’nin iki numaralı ismi olan sadrazamı ele alacağız.
İslam devletlerinin, hususiyle de Selçukluların baş vezirlik makamının bir devamı olan veziriazamlık, daha Osmanlı Devleti’nin kuruluş yıllarından itibaren ortaya çıktı. Osman Gazi’nin askerî ve idarî işlerde hususî bir yardımcısı yoktu. Ona oğlu Orhan Bey yardımcı oluyordu.
Yazının devamını Yedikıta Dergisi 80. sayısından (Nisan 2015) okuyabilirsiniz.
Kore Savaşı'ndaki Türk askerin disiplin ve dirayeti, Amerikan ordusunun oldukça dikkatini çekmiş ve araştırma konusu…
Roger de Flor... Kimi zaman iyi bir kumandan, kimi zaman bir hain olarak anıldı. Bir…
Tarih kitapları, kar hakkında bilgi verirken daha çok onun olumsuz rolünden bahsederler ve bu konuya…
Şimdi bu dönüşümün ortasında, eski ve yeni Trabzon arasında bir köprü kurarak; anılarımı ve şehri,…
Bazı mürekkepler vardır ki çok iz bıraksalar da kendileri görünmezler. İsimleri satır aralarında gizli kalmış,…
Tarih sahnesinde öyle devirler vardır ki yalnızca kılıçla değil, kalemle de hüküm sürülür. Selçuklu asrı,…