Dünya Tarihi

Kırım Bolşevik İşgalinde Bir kırımlının hatıra defterinden-1918

Birinci dünya savaşı sonunda doğu Cephesinin kapanmasının ardından Kırım bolşevik işgaliyle karşı karşıya kalmıştır. Bu esnada büyük bir heyecanla istanbul’dan memleketine giden bir Kırımlı “güzel ve zavallı vatanından” gözyaşlarıyla geri dönerken Kırım’ın 100 yıl önceki halini anlatan bir yazı kaleme alır…

Birinci Dünya Harbi’ne İtilaf Devletleri safında katılan Rusya’da Ekim 1917’de yaşanan Bolşevik (Ekim) Devrimi ve ardından yapılan Brest-Litovsk Anlaşması ile Rusya için harp biter. Doğu Cephesi kapanmıştır. Fakat bu sefer, başta Kırımlılar olmak üzere Rusya dâhilindeki Müslümanlar Bolşevik tehlikesi ile karşı karşıya kalırlar. Tam da bu tarihlerde, ihtilalden 3-4 ay sonra; henüz Büyük Cihan Savaşı’nı noktalamamış olan Osmanlı payitahtı İstanbul’daki bir Kırımlı, memleketine gitme fırsatı bulur. Olup bitenden az-çok haberdardır ama yaşananlara bizzat şahit olunca, Kırım Mecmuası’nda rastladığımız aşağıdaki satırları hatıra defterine yazmadan edemez…

Bir Kırımlının Hatıra Defterinden: 8 Mart 1918              

Asırlardır hüküm süren Rus çarlığının yıkıldığını herkes gibi ben de gazetelerde okuyor ve günden güne değişen, devrilen hükûmetlerin, dağılan Rus ordularının halini bir türlü idrak edemiyordum. Son zamanlarda Bolşeviklerin yaptıkları zulümlere dair okuduğum kısa ve manidar telgraf haberlerinin sebep olduğu endişeler altında ezilirken talih bana güler yüz gösterdi. Artık benim için Kırım’a gitmek mümkündü. Beni sinesinde taşıyan vapurda bütün bunlar zihnimi kurcalarken hayalimde Kırım’ın o güzel, şirin yalıları, kayaları, parkları, sarayları, köşkleri, bağları, bahçeleri, altın aşlık yetiştiren tarlaları, çiftlikleri resmigeçit yapıyor ve bu latif memlekette bu kadar vahşetlerin yaşandığına bir türlü inanamıyordum.

Yazının devamını Yedikıta Dergisi Nisan (68. Sayı 2014) sayısından okuyabilirsiniz.

Kemal Erkan

Recent Posts

Karadeniz’in Çanakkalesi HARŞİT

Birinci Dünya Savaşı, insanlık tarihinin gördüğü en kanlı savaşlardan birisiydi. Osmanlı Devleti’ni parçalama savaşı da…

3 hafta ago

İngiltere’den İstanbul Manzarası Mesut İnsanlar Panoraması

Panoramik gösterimin mucidi ve patent sahibi Robert Barker ile küçüklüğünden beri panorama resimleri yapan oğlu…

3 hafta ago

Gerze’nin Sevimli Misafiri Balina Aydın’ın İlginç Hikâyesi

Bundan 32 yıl önce, Sinop’un balıkçı kasabası Gerze’yi, sevimli bir misafir ziyaret etmişti. Kendini çok…

3 hafta ago

Sarayda Kahve Nasıl İkram Edilirdi?

Türk kahvesi, sadece lezzetli bir içecek olmanın ötesinde, 500 yıl aşkın bir geçmişe sahip, köklü…

3 hafta ago

Büyük Selçuklu Sultanlarının Âlimlerle Münasebetleri

Salih kimselerin sohbetinde bulunmanın ve onlarla hemhâl olmanın, gönüllere ferahlık ve huzur verdiği, defaatle söylenmiştir.…

3 hafta ago

Liyakât ve Ehliyet Okulu Enderun İnfografiği

Osmanlı Devleti'nin bu kıymetli okulu Enderun'u infografik formatında sizlerle!

3 hafta ago