Birinci Cihan Harbi yıllarında Osmanlı Hilafet makamının etkisinden hayli endişe duyan İngiliz Cape Sömürge Hükümeti ile Britanya İmparatorluğu’nun yazışmalarından oluşan onlarca arşiv belgesi mevcuttur. Daha önce ilim âleminin pek üzerinde durmadığı, ilk defa okuyucuya sunulan yeni arşiv malzemesi ışığında Birinci Cihan Harbi yıllarında Osmanlı – Güney Afrika ilişkileri ve İngiliz oyunlarına karşı halkı uyandırmaya çalıştığı için hapsedildiği yerde şüpheli bir şekilde vefat eden Mehmed Remzi Bey’in hazin hikayesi…
Bu çalışmamızda bir İngiliz sömürgesi olan Güney Afrika’da Birinci Dünya Savaşı esnasında mevcut olan Osmanlı ulemasının sömürgeci idarî kesim üzerinde meydana getirdiği Hilafet korkusunu arşiv belgeleri ışığında ele almaya çalışacağız. Bu endişe sebebiyle tüm sömürgelerinde fevkalade temkinli hareket eden Britanya İmparatorluğu, Birinci Cihan Harbi’nde İtilaf Devletleri’nin üç büyük sömürgeci gücünden birisiydi. Osmanlı uleması İslâm âlemine hizmet maksadıyla Afrika’nın muhtelif memleketlerinde ilmî faaliyetler ile iştigal edip dünya toplumlarında görülmemiş bir insanlık anlayışıyla yerli halkı aydınlatmaktaydılar. Bu sebeple olacak ki meşhur İngiliz tarihçisi Toynbee, Platon’un ideal devletine en yakın oluşumun Osmanlı Devleti olabileceğini itiraf etmekten kendini alamamıştır. Bu hakikat hem Osmanlı hem de Güney Afrika arşivlerinde sıklıkla karşılaştığımız bir vakıadır.
Birinci Cihan Harbi yıllarında Osmanlı Hilafet makamının etkisinden hayli endişe duyan Cape Sömürge Hükümeti ile Britanya İmparatorluğu’nun yazışmalarından oluşan onlarca arşiv belgesi mevcuttur. İşte bu çalışmada daha önce ilim âleminin pek üzerinde durmadığı, ilk defa okuyucuya sunulan yeni arşiv malzemesi ışığında Birinci Cihan Harbi yıllarında Osmanlı – Güney Afrika ilişkilerini ele almaya çalışacağız.
Yazının devamını Yedikıta Dergisi 97. sayısından (Eylül 2016) okuyabilirsiniz.
Anadolu’nun Kafkaslara açılan kapısı Kars, Kırım Harbi’nde destansı bir mücadeleye sahne olmuştu. Rus ordusunun bütün…
Andree ve iki yol arkadaşı, 1897 yılında hidrojenle dolu balonlarıyla Kuzey Kutbu’nu aşmayı hayal ederek…
Medine-i Münevvere’nin su ihtiyacının temin edilmesi için, Emevîler devrinde, birtakım çalışmalar yapıldı. Şehrin yakınlarında bulunan…
Bu defa yönümüzü, Aydın’ın kalbinde yer alan asırlık bir yapıya çeviriyoruz: Cihanoğlu Camii…
Buyurunuz, Yahya Efendi’nin sadece Beşiktaş sırtlarını değil, gönülleri de yeşerten menkıbesini satırlarda arayalım…
Rumeli’ye geçişin kahramanlarından Gazi Süleyman Paşa, Osmanlı tarihine “Rumeli Fatihi” olarak adını yazdırırken; Osmanlı neferlerinden…