Dünya Tarihi

Suikaste Kurban Giden Osmanlı Konsolosu

Birinci Cihan Harbi yıllarında Osmanlı Hilafet makamının etkisinden hayli endişe duyan İngiliz Cape Sömürge Hükümeti ile Britanya İmparatorluğu’nun yazışmalarından oluşan onlarca arşiv belgesi mevcuttur. Daha önce ilim âleminin pek üzerinde durmadığı, ilk defa okuyucuya sunulan yeni arşiv malzemesi ışığında Birinci Cihan Harbi yıllarında Osmanlı – Güney Afrika ilişkileri ve İngiliz oyunlarına karşı halkı uyandırmaya çalıştığı için hapsedildiği yerde şüpheli bir şekilde vefat eden Mehmed Remzi Bey’in hazin hikayesi…

Bu çalışmamızda bir İngiliz sömürgesi olan Güney Afrika’da Birinci Dünya Savaşı esnasında mevcut olan Osmanlı ulemasının sömürgeci idarî kesim üzerinde meydana getirdiği Hilafet korkusunu arşiv belgeleri ışığında ele almaya çalışacağız. Bu endişe sebebiyle tüm sömürgelerinde fevkalade temkinli hareket eden Britanya İmparatorluğu, Birinci Cihan Harbi’nde İtilaf Devletleri’nin üç büyük sömürgeci gücünden birisiydi. Osmanlı uleması İslâm âlemine hizmet maksadıyla Afrika’nın muhtelif memleketlerinde ilmî faaliyetler ile iştigal edip dünya toplumlarında görülmemiş bir insanlık anlayışıyla yerli halkı aydınlatmaktaydılar. Bu sebeple olacak ki meşhur İngiliz tarihçisi Toynbee, Platon’un ideal devletine en yakın oluşumun Osmanlı Devleti olabileceğini itiraf etmekten kendini alamamıştır. Bu hakikat hem Osmanlı hem de Güney Afrika arşivlerinde sıklıkla karşılaştığımız bir vakıadır.

Birinci Cihan Harbi yıllarında Osmanlı Hilafet makamının etkisinden hayli endişe duyan Cape Sömürge Hükümeti ile Britanya İmparatorluğu’nun yazışmalarından oluşan onlarca arşiv belgesi mevcuttur. İşte bu çalışmada daha önce ilim âleminin pek üzerinde durmadığı, ilk defa okuyucuya sunulan yeni arşiv malzemesi ışığında Birinci Cihan Harbi yıllarında Osmanlı – Güney Afrika ilişkilerini ele almaya çalışacağız.

Yazının devamını Yedikıta Dergisi 97. sayısından (Eylül 2016) okuyabilirsiniz.

Yedikıta Dergisi

Recent Posts

Karadeniz’in Çanakkalesi HARŞİT

Birinci Dünya Savaşı, insanlık tarihinin gördüğü en kanlı savaşlardan birisiydi. Osmanlı Devleti’ni parçalama savaşı da…

3 hafta ago

İngiltere’den İstanbul Manzarası Mesut İnsanlar Panoraması

Panoramik gösterimin mucidi ve patent sahibi Robert Barker ile küçüklüğünden beri panorama resimleri yapan oğlu…

3 hafta ago

Gerze’nin Sevimli Misafiri Balina Aydın’ın İlginç Hikâyesi

Bundan 32 yıl önce, Sinop’un balıkçı kasabası Gerze’yi, sevimli bir misafir ziyaret etmişti. Kendini çok…

3 hafta ago

Sarayda Kahve Nasıl İkram Edilirdi?

Türk kahvesi, sadece lezzetli bir içecek olmanın ötesinde, 500 yıl aşkın bir geçmişe sahip, köklü…

3 hafta ago

Büyük Selçuklu Sultanlarının Âlimlerle Münasebetleri

Salih kimselerin sohbetinde bulunmanın ve onlarla hemhâl olmanın, gönüllere ferahlık ve huzur verdiği, defaatle söylenmiştir.…

3 hafta ago

Liyakât ve Ehliyet Okulu Enderun İnfografiği

Osmanlı Devleti'nin bu kıymetli okulu Enderun'u infografik formatında sizlerle!

3 hafta ago