Sanat Tarihi, Manşet, Osmanlı Tarihi

Fethiye Camii Nasıl Müze Oldu?

Fethiye Camii

Osmanlılar, fethettikleri şehirlerde hâkimiyet işareti olarak o yerin en büyük kilisesini camiye çevirir, diğer kiliseleri ise Hıristiyan nüfusun kullanımına bırakırdı. Ayrıca fetihten itibaren geçen zaman içinde Hıristiyan nüfusun azalması veya ahalisinin çoğunluğu Müslüman olan mahallelerin ortasında kalması sebebiyle bazı kiliseler cami hâline getirilirdi. İstanbul-Fatih’teki Fethiye Camii de bu şekilde camiye çevrilmişti. Peki bu tarihî cami nasıl müze oldu?

Osmanlı Devleti’nde, gayrimüslimlere ait ibadethanelerinin statüsü İslâm hukukuna, özellikle Hanefî mezhebinin ictihadlarına göre düzenlenmişti. Muhtemelen kiliselerin statüsü ile hükümlerin de yer aldığı, Ortodoks Rum cemaati lideri Georgios Skolarios II. Genadios’la Fatih Sultan Mehmed arasında yapıldığı sabit olan zimmet antlaşmasının metni günümüze kadar ulaşamamıştır. Ancak Islahat Fermanı’nda ve Tanzimat’tan sonra yayınlanan Rum Patrikhanesi Nizamnamesi’nde söz konusu zimmet antlaşmasına atıfta bulunulmaktadır. Benzer hükümler ihtiva eden ve yine fetihten hemen sonra Galata zimmîleriyle yapılan ahidnâmede mevcut kiliselere dokunulmayacağı, kiliselerin camiye çevrilmeyeceği, dîni âyin ve erkânları ne surette ise aynen devam edeceği buna karşılık yeni kilise inşa edilemeyeceği ve çan çalınamayacağı hususları belirtilmişti. Yine Fatih Sultan Mehmed Han’ın verdiği metropolit beratında Ortodoksların dinî ayin ve ibadetlerine önceden nasıl yapıyorlarsa aynen öyle devam etmeleri istenmişti.

Yazının devamını Yedikıta Dergisi 113. sayısından (Ocak 2018) okuyabilirsiniz.

Önceki MakaleSonraki Makale

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir